Cukrzyca u kota – objawy i leczenie kociej cukrzycy

Twój starszy kot zaczął ostatnio pić więcej wody, częściej chodzi do kuwety i bardziej dopomina się jedzenia? To mogą być objawy cukrzycy!

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca to choroba metaboliczna powodująca zaburzenie gospodarki węglowodanowej, białkowej i tłuszczowej organizmu. Charakteryzuje ją niedobór insuliny – hormonu wydzielanego przez trzustkę, w efekcie czego dochodzi do długotrwałego podwyższenia poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii. Niedobór insuliny lub jej zbyt niska aktywność uniemożliwia wnikanie glukozy do komórek i wykorzystywanie cukru jako źródła energii.

Przyczyny i typy cukrzycy u kota

Cukrzyca u kota może wystąpić w każdym wieku, bez względu na rasę. Zwykle jednak występuje najczęściej u kotów otyłych powyżej 6. roku życia. Do rozwoju cukrzycy u kota dojść może na kilka sposobów.

Cukrzyca insulinozależna – cukrzyca typu 1

Cukrzyca u kota to choroba mogąca się rozwinąć w wyniku procesów immunologicznych, które powodują niszczenie komórek beta trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny. W konsekwencji prowadzi to do ograniczenia lub całkowitego zahamowania wytwarzania tego hormonu. Ten typ cukrzycy prowadzi do wyniszczenia organizmu. Mogą pojawić się objawy cukrzycowej kwasicy ketonowej – ciężkiego powikłania, zagrażającego życiu zwierzęcia.

Cukrzyca insulinoniezależna – cukrzyca typu 2

W większości przypadków u kotów występuje cukrzyca typu drugiego. Polega na zaburzeniu wydzielania insuliny, jak i oporności na podawaną insulinę. Rozwojowi tej cukrzycy sprzyjać będzie:

• otyłość,
• zła dieta,
• niski poziom aktywności,
• wiek powyżej 9 lat,
• rasa – najczęściej chorują rasy birmańskiej i syjamskiej.

Wtórna postać cukrzycy

Przyczyną cukrzycy u kota może być też inna choroba, w tym:

• niektóre nowotwory trzustki,
• guz przysadki,
• nadczynność kory nadnerczy,
• nadczynność tarczycy.

Może również wystąpić przy podawaniu glikokortykoidów czy progestagenów. Tu ważna uwaga: nie podawać pochopnie i zbyt długo kotom sterydów, grozi to właśnie rozwojem cukrzycy wtórnej.

Cukrzyca u kota – objawy

Objawy cukrzycy u kotów to głównie:

• wzmożone pragnienie,
• częste oddawanie moczu,
• utrata apetytu i gorsze samopoczucie lub zwiększony apetyt i chudnięcie,
• utrata masy mięśniowej,
• zły stan okrywy włosowej,
• zatwardzenie i odwodnienie,
• objawy neuropatii cukrzycowej (zwierzę chodzi na całej powierzchni stopy, trudność ze wciąganiem pazurów, trudność we wskakiwaniu),
• bardzo rzadko u kotów występuje zaćma.

W przypadku zaobserwowania jednego z wyżej wymienionych niepokojących objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii. Do poważnych zaburzeń i powikłań związanych ze zbyt późno rozpoznaną lub niewłaściwie leczoną cukrzycą, należą m.in.:

• stłuszczenie wątroby,
• nefropatia cukrzycowa (uszkodzenie kłębuszków nerkowych, zmniejszenie zdolności filtracyjnej nerek i rozwój mocznicy),
• infekcje układu moczowego,
• infekcje skórne,
• neuropatia cukrzycowa (kot chodzi na całej powierzchni stopy),
• cukrzycowa kwasica ketonowa (to bardzo złożony proces, w wyniku którego dochodzi do produkcji ciał ketonowych zatruwających organizm, powstania kwasicy metabolicznej, utraty płynów i elektrolitów, a w efekcie nawet do śmierci zwierzęcia). Stan ten wymaga podjęcia natychmiastowego intensywnego leczenia.

Oprócz charakterystycznych objawów w rozpoznaniu największe znaczenie ma badanie krwi na zawartość w niej glukozy. Zwykle wynosi ona grubo powyżej 200 mg/% przy normie 100 mg/%. Trzeba jednak brać pod uwagę to, że u zdrowego zestresowanego kota poziom glukozy we krwi też może być znacznie podwyższony. Dlatego w diagnostyce wykorzystuje się też bardziej specyficzne badanie poziomu glukozy w moczu. Wyniki innych badań też są podwyższone i są związane z uszkodzeniem narządów – wątroby, nerek – i wikłających stanów zapalnych.

Leczenie cukrzycy u kota

Cukrzyca u kota jest chorobą nieuleczalną. Nasze działania skupiają się na utrzymaniu odpowiedniego poziomu cukru w organizmie kota i zapewnieniu w miarę komfortowego życia naszym pupilom. Leczenie powinno przebiegać w ścisłej współpracy z lekarzem weterynarii. Rozpoczynamy od doustnych leków przeciwcukrzycowych. Oprócz typowych leków zaleca się podawanie preparatów zawierających argininę i chrom. Korzyści płynące ze stosowania tych leków to:

• mniejsze niebezpieczeństwo niedocukrzenia niż przy stosowaniu insuliny,
• nie musimy codziennie wykonywać iniekcji, którą u kota jest trudniej wykonać niż u psa.

Niestety nie zawsze taka terapia przynosi efekty i wtedy musimy przejść na insulinę. W terapii stosuje się insulinę lente. U kotów szybszy jest metabolizm insuliny, w związku z tym stosuje się ją zazwyczaj dwa razy na dobę. Dawka insuliny wieczorna zazwyczaj jest o 25% niższa. U kotów w odróżnieniu od psów odstawienie insuliny na kilka dni nie powoduje tak drastycznych objawów kwasicy ketonowej. Jedynym warunkiem jest stały dostęp do wody i pokarmu albo podawanie posiłków o ściśle ustalonych porach. U ok. 20% kotów może nastąpić remisja, czyli wycofanie się objawów i wtedy należy odstawić insulinę.

Podczas leczenia kota cukrzyka można napotykać wiele trudności. Brak reakcji na zastosowaną insulinę może wynikać z oporności tkanek na dany preparat lub współistniejących chorób od zwykłych infekcji czy chorób zębów po poważniejsze zaburzenia jak nadczynność tarczycy, lub nadnerczy czy też wytwarzanie przeciwciał przeciw zastosowanemu rodzajowi insuliny. Inną przyczyną niepowodzeń może być zbyt szybki metabolizm insuliny lub podawanie określonych leków, np. glikokortykoidów czy progestagenów (leków hormonalnych).

Żywienie kota z cukrzycą

Drugim bardzo ważnym zagadnieniem w kontroli cukrzycy jest dieta. Zwierzę powinno dostawać pokarm o stałej zawartości energetycznej. Zalecany jest pokarm zawierający bardzo wysokiej jakości białko i łatwostrawne węglowodany oraz wspomniany dodatek argininy i chromu. Można stosować również gotowe karmy dla kotów z cukrzycą. Maja one jednak wady – są drogie i niezbyt chętnie zjadane przez koty. Reżim pokarmowy trzeba ściśle utrzymywać, gdyż zmiana karmy powoduje wzrost poziomu glukozy we krwi, kwasicę metaboliczną i śpiączkę.

Jak dbać o kota z cukrzycą?

W leczeniu cukrzycy niezmiernie ważne jest zrozumienie tej choroby przez właściciela i ścisła współpraca z lekarzem prowadzącym. Właściciel musi się nauczyć samodzielnie wykonywać wkłucia. Najlepiej, aby pierwszy raz wykonał je w obecności lekarza. Niezwykle istotny też jest okresowy pomiar glukozy przez właściciela. Raz na 6 tygodni dobrze jest wykonać badanie laboratoryjne krwi na zawartość glukozy i poziom insuliny (powinno się badać w szczycie działania insuliny, a więc w 6-8 godzin po podaniu).