Serwal afrykański – czy można trzymać go jako zwierzę domowe

Serwal (afrykański, sawannowy) to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych. Zamieszkuje obszary Afryki, na południu od Sahary z wyjątkiem strefy lasów deszczowych Afryki Środkowej oraz południowego krańca kontynentu. Niegdyś zamieszkiwał również okolice gór Atlas w północno-zachodniej Afryce, ale nie widziano go tam już od 20 lat.

Jak wygląda serwal? 

Serwal ma drobną budowę ciała, bardzo długie nogi i szyję, wąską głowę z zaokrąglonymi oczami i wąskim pyszczkiem ozdobionym wielkimi uszami. Dodatkowo cechuje go stosunkowo krótki ogon. Ubarwienie: od żółtoczerwonego do jasno żółtoszarego. U osobników czerwonawych bródka, podgardle i brzuch są białe, u innych zaś jasno piaskowe. Czoło i policzki są delikatnie nakrapiane, tylna strona dużych uszu – czarna z żółtą lub białawą plamą pośrodku. Boki ciała zdobią czarne lub brązowe skośne pręgi i cętki różnych wielkości. Niektóre osobniki mają deseń prawie jednobarwny. Występuje także serwal o całkowicie czarnym umaszczeniu, jest jednak bardzo rzadko spotykany. Bywa mylony z czarną panterą. Serwal potrafi ważyć nawet 18 kg. 

• Długość ciała: do 100 cm
• Wysokość: 45-90 cm
• Długość ogona: 30-45 cm
• Waga: 7-18 kg (samice są nieco mniejsze)

Tryb życia serwala sawannowego

Serwal preferuje tereny wilgotne, a nawet bagniste, porośnięte trawą i buszem. Unika natomiast terenów całkowicie suchych i otwartych, porośniętych niską trawą, a także lasów tropikalnych. Poza okresem godowym kot ten żyje w samotności. W pojedynkę krąży po terenie 10-30 km kw. Rewiry samców są większe niż samic. Serwal poświęca 25 proc. doby na wędrówki i polowania. Swoje rewiry oznacza moczem i poprzez drapanie np. pni. Komunikuje się z innymi kotami za pomocą ostrych krzyków, warczenia, syczenia i mruczenia.

Serwal - charakterystyka

Szlachetny wygląd serwala przyciąga spojrzenia nie tylko miłośników dzikich kotów. Ten średniej wielkości kot nie musi się rozpędzać, by zaimponować swoimi umiejętnościami. Serwale potrafią skoczyć aż do 3 metrów w górę. Ich piękne umaszczenie (czarne plamki) sprawiło, że wiele osób zaczęło na nie polować czy starało się te kociaki udomowić. 

W Polsce serwal staje się coraz popularniejszy - w ciągu kilku lat zarejestrowano w naszym kraju ponad sto takich kotów.

Wybitny skoczek

Jego nogi przypominają kończyny geparda, ale mają zupełnie inne zadanie do spełnienia. Serwal ma najdłuższe w stosunku do wielkości ciała w całym świecie kotów. Gepard posiada też długie kości przedramienia, które sprawiają, że jest świetnym sprinterem. Serwal natomiast ma długie stopy. To czyni z niego wspaniałego skoczka. Potrafi skakać na wiele metrów i upolować ptaka bądź owada w locie! Jego skoki mogą osiągnąć wysokość 3 metrów i odległość niemal 4 metrów! I to z miejsca, bez rozbiegu.

Skoki pomagają mu także w wypłoszeniu zwierzyny z ukrycia. Długość kończyn nie pozostaje również obojętna w kwestii widoczności - serwal jest w stanie dostrzec w bardzo wysokich trawach. To w nich kot czuje się najpewniej.

Doskonały słuch

Koty znane są z tego, że mogą pochwalić się doskonałym słuchem. To ich najlepszy zmysł, który daje im ogromną przewagę w naturalnym środowisku. Serwal należy pod tym względem do liderów. Głównym zmysłem używanym przez niego podczas polowania jest właśnie słuch, zwłaszcza, gdy łowy odbywają się w wysokich trawach. Potrafi usłyszeć szmer myszy znajdującej się w bardzo dalekiej odległości. Uszy pomagają mu także w obronie. Na serwala czają się bowiem hieny i dzikie psy.

Drugi najszybszy kot

Serwal w biegu osiąga prędkość aż do 80 kilometrów na godzinę, co czyni go drugim najszybszym kotem na świecie – tuż po gepardzie. Szybkość, zwinność, umiejętność wykonywania wysokich skoków i doskonały słuch czynią z niego jednego z najlepszych myśliwych w Afryce. Jego skuteczność w polowaniu jest wyższa niż lampartów czy lwów.

Hodowla serwala

Serwal w domu

Serwal zachwyca swoim wyglądem. Ludzie, którzy zapragnęli mieć takiego kota w domu, szybko zorientowali się, że ten stosunkowo łatwo daje się oswoić i w pewnym stopniu wychować - można nauczyć ich korzystania z kuwety czy reagowania na imię. Jego wychowanie wymaga jednak konsekwentności i cierpliwości. Serwale przyzwyczają się do swojego opiekuna, jednak obcych ludzi mogą już omijać. Dziki charakter, nawet u wykastrowanych zwierząt, potrafi być nieprzewidywalny. Bez zabiegu kastracji – życie z tym kotem pod jednym dachem nie będzie możliwe. Zachowywałby się wtedy niczym typowy drapieżnik. 

Socjalizacja takiego dzikuska musi zacząć się od najmłodszych lat. Serwale są kotami, które potrzebują do życia większej przestrzeni niż typowe koty domowe, większej ilości pożywienia (najlepiej surowego) i aktywności. Nie obędzie się bez ogrodzonego wybiegu, wielu wysokich drapaków, a nawet basenu. Wykazują się zdecydowanie większą niezależnością, ale potrafią też czerpać przyjemność z pieszczot. Przywiązują się do swojego opiekuna, a swoim zachowaniem mogą nawet przypominać psa.

Pamiętaj - jeśli rozważasz serwala, kup go jedynie ze sprawdzonej i legalnej hodowli.

Ile kosztuje serwal afrykański 

Około 25 tysięcy - tyle średnio kosztuje serwal afrykański. Nie tylko zwierzę jest sporym wydatkiem - jego utrzymanie również. Żywienie serwala to nie lada wyzwanie - zapomnij, że usatysfakcjonuje go sucha karma. Posiadanie serwala wiąże się też z innymi dodatkowymi kosztami. Jeszcze przed przybyciem serwala do domu, opiekun musi odpowiednio zagospodarować przestrzeń, w której zwierzę będzie przebywało - niezbędna jest woliera, zabawki, różnej wielkości drapaki czy konary do wspinania. 

Co jedzą serwale afrykańskie?

Serwal żywi się gryzoniami, drobnymi kręgowcami (króliki, zające, wiewiórki, szczury, krety), ptakami (w tym flamingi i bociany), rybami, płazami, gadami, owadami (w tym szarańczą). Nie pogardzi trawą i owocami. To nocny łowca. Karmienie tego kota w domowych warunkach powinno być jak najbardziej zbliżone do tego w naturalnych. Musisz wiedzieć, że gotowa karma ze sklepu zoologicznego nie zaspokoi potrzeb żywieniowych serwala. Zdecydowanie lepszy rozwiązaniem będzie zastosowanie diety BARF. 

Jak długo żyje serwal?

Serwal średnio żyje 12-15 lat, choć odnotowano przypadki zwierząt osiągających 23 lata.

Rozmnażanie

Ciąża samicy trwa około 74 dni, w miocie rodzi się od jednego do pięciu kociąt (najczęściej troje). Młode usamodzielniają się w wieku 6-8 miesięcy, dojrzałość płciową osiągają w wieku 1,5-2,5 lat. Z matką pozostają zazwyczaj do 1 roku. To dla samicy ogromne obciążenie. Musi polować dwa razy więcej, poza tym dbać o bezpieczeństwo w gnieździe. Samiec jej nie pomaga. Córki mogą przebywać na terenie matki dłużej, bo aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej (osiągają ją po 2 latach). Synowie odchodzą szybciej.

Ochrona kota afrykańskiego

Przez farmerów serwal jest wręcz lubiany, ponieważ tępi gryzonie. Jednak zwierzę jest również ofiarą polowań ze względu na swoje piękne futro. Pod ochroną znajduje się 13 podgatunków. Jeden z nich znajduje się na granicy wymarcia. Jedynie w 9 na 41 krajów, w których występuje serwal, obowiązuje całkowity zakaz polowania na niego.