27.09.2019

Podobne, ale jednak inne. Czym się różnią koty z Europy od tych z Ameryki?

Nikoletta Parchimowicz

Nikoletta Parchimowicz

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Oto historia kociej ewolucji w pigułce! Kiedy pojawiły się pierwsze kotowate? Jakie są różnice między kotami ze Starego i Nowego Świata? Czy nasze domowe mruczki wciąż są dzikie?

koty świata

fot. Shutterstock

Wyróżniamy dziś 41 gatunków kotów. I choć wszystkie mają wspólnego przodka, dzielimy je na koty dzikie i domowe. A także na koty duże i małe. Najróżniejsze rodzaje kotowatych znajdziemy dziś na całej Ziemi! No, może z wyjątkiem Antarktydy, choć znając wyjątkowo dobrze rozwinięte zdolności adaptacyjne tych istot, z pewnością i tam by się z czasem odnalazły. To oczywiste, że koty różnią się między sobą. Najciekawsze jest jednak to, czym! Czy słyszałeś o podziale na koty ze Starego i Nowego Świata?

Początki kotowatych

Korzeni pierwszego kota można by doszukiwać się już 45 milionów lat temu, kiedy to ze ssaków wyodrębniły się istoty drapieżne. Rząd drapieżnych podzielił się z czasem na psokształtne oraz na kotokształtne. Historia ewolucyjna kotów sięga końca eocenu. Pierwsze właściwe kotowate datuje się na oligocen, ale na długo przed nimi (35 milionów lat temu) istniały już paleokoty. Rodzina ta jednak wymarła. Najstarszym opisanym kotem był Proailurus lemanensis – istniał 25 mln lat temu. Ta kotowata istota przekształcała się w coraz to inne rodzaje. Uznaje się go za ostatniego wspólnego przodka dzisiejszych kotowatych. To ten właśnie kot rozpowszechnił się na wiele kontynentów i ewoluował.

Jedno z najważniejszych wydarzeń w kociej historii miało jednak miejsce 11 milionów lat temu i był nim podział na wielkie koty: tygrysy, lwy, jaguary, 4 gatunki pantermałe koty: karakale, serwale, oceloty, rysie, gepardy, pumy, koty bengalskie, chausy, koty cętkowane, manule, żbiki, koty czarnołape, stepowe, tybetańskie, nubijskie… Każda z tych odrębnych kocich rodzin tworzyła kolejne rodzaje kotowatych. Ta ewolucja trwa po dziś dzień.

Decydująca migracja

Tym, co zmieniało koty i kształtowało je w największym stopniu, były migracja i izolacja. To, jaką drogę przemierzyły koty i z iloma przeciwnościami losu oraz natury musiały się po drodze borykać, jest wprost niesamowite! Zmiany klimatu, obniżenie, czy podwyższenie się poziomu mórz, łączenie i oddzielanie się kontynentów, powstawanie wysp, nowych rzek, wybuchy wulkanów – to wszystko sprawiało, że niektóre gatunki kończyły swój żywot, inne zmieniały swoje miejsce zamieszkania, mieszały się z innymi, bądź wręcz przeciwnie – odcinały się od takiej możliwości. W odizolowanym świecie wykształcały coraz to większe różnice pomiędzy sobą. Natomiast na wspólnych ziemiach z czasem zacierały pomiędzy sobą wszelkie odrębności.

Koty ze Starego i Nowego Świata. Behawioralne różnice w rodzinie małych kotów

Mimo że współczesne koty różnią się od siebie wizualnie, to tak naprawdę genetycznie są w niezwykle bliskim stopniu ze sobą spokrewnione. Ewolucyjnie wciąż są ze sobą bardzo blisko. Dla przykładu: geny kotów domowych i tygrysów pokrywają się w około 96 procentach! To między innymi dlatego niektórzy podważają tezę o udomowieniu kotów. Ich zachowaniem wciąż w największym stopniu kieruje przecież instynkt.

koty świata

Małe koty możemy podzielić dziś na te, które zamieszkują Stary Świat i na te, które zamieszkują Nowy Świat. Co to oznacza? Stary Świat to Afryka, Europa i Azja. Nowy Świat to w tym przypadku Ameryka Środkowa i Południowa. Koty ze Starego Świata to nasze dzisiejsze koty domowe, żbiki, gepardy, serwale, karakale, rysie i koty cętkowane. Koty z Nowego Świata to natomiast pumy, koty argentyńskie oraz oceloty. Istnieją pewne drobne różnice behawioralne pomiędzy małymi kotami, których nie sposób przeoczyć!

Podział małych kotów. Koty ze Starego i Nowego Świata

Koty ze Starego Świata

  • potrafią zrobić „chlebek” – podkulają łapki pod siebie w trakcie leżenia
  • zjadają ptasie ofiary w całości, wraz z piórami
  • starannie zakopują swoje odchody

Koty z Nowego Świata

  • śpią i leża tylko z wyciągniętymi łapkami
  • przed zjedzeniem ptaka z ogromną dokładnością pozbawiają go piór
  • nie zakopują swoich odchodów

Jak widać, ewolucja kotowatych trwa nieprzerwanie od wielu milionów lat. Proces ten nie zatrzymał się i ma miejsce również dzisiaj. Jak się jednak okazuje, tylko naszym domowym mruczków nie grozi aktualnie groźba wymarcia. Każdy inny gatunek jest w mniejszym, bądź większym stopniu na nie narażony.

Pierwsza publikacja: 25.04.2022

Podziel się tym artykułem:

Nikoletta Parchimowicz
Nikoletta Parchimowicz

Miłośniczka kotów, catsitterka, behawiorystka. Piszę o kotach od wielu lat. O ich naturze uczę się natomiast, odkąd pamiętam. Czuję z kotowatymi niesamowitą więź i porozumienie.

Zobacz powiązane artykuły

30.11.2024

5 ciekawostek o kocim brzuszku

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Każdy kot specjalnie dba o tę część swojego ciała. Jakie tajemnice skrywa koci brzuszek? Poznaj 5 ciekawostek o tej niezwykłej części ciała zwierzaka!

koci brzuszek

undefined

28.11.2024

Koty dzikie i domowe jako inspiracja artystów

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Kiedyś koty fascynowały ludzi swoją tajemniczością, niezależnością i niepowtarzalnym urokiem. Dzikie i domowe będą nadal inteligentnym źródłem natchnienia dla artystów innych dziedzin sztuki, jak malarstwo, literatura czy rzemiosło artystyczne. Ich obecność w sztuce nie tylko uwiecznia piękno tych zwierząt, ale także podkreśla ich znaczenie w kulturze i naszym codziennym życiu.

kotek kusy

undefined

27.11.2024

To nie wina kotka, że jego pani to idiotka

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Nieodpowiedzialny opiekun to najgorsze, co może przytrafić się kotu… Jakie są największe absurdy, które mogą wyrządzić zwierzakowi poważną krzywdę?

nieodpowiedzialny opiekun

undefined

null

Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter i otrzymuj raz w tygodniu wieści ze świata kotów!

Zapisz się