Choroby nerek u kotów. Na co chorują kocie nerki?

Nerki wydają się słabym punktem kociego organizmu – szacuje się, że na schorzenia nerek cierpi nawet do 30% starszych kotów (starszych, czyli w wieku powyżej 7 lat). Skłonność do ich występowania często jest dziedziczna, co oznacza, że nie jesteśmy w stanie w 100% ustrzec naszego pupila przed zachorowaniem. Możemy i powinniśmy jednak obniżyć ryzyko, a także pilnować badań kontrolnych. Chore nerki u kota wprawdzie często są niemożliwe do całkowitego wyleczenia, jednak współczesna medycyna weterynaryjna potrafi spowalniać postęp choroby. Kluczem jest jednak wczesne wykrycie problemu. Skąd biorą się choroby nerek u kotów i czy da się im jakoś zapobiec? Sprawdź, jakie są objawy niewydolności nerek u kota i jak przedłużyć życie choremu mruczkowi.

Najczęstsze choroby nerek u kotów

Koty są szczególnie narażone na choroby nerek ze względu na skłonność do infekcji bakteryjnych dolnych dróg moczowych i specyfikę diety. Do najczęściej występujących u kotów chorób związanych z nerkami należą:

• przewlekła niewydolność nerek (PNN) - zwana inaczej mocznicą,
• ostra niewydolność nerek (ONN).

Przyczyny niewydolności nerek u kotów

Wśród przyczyn przewlekłej niewydolności nerek u kotów wymienić można m.in:

• wysokie ciśnienie krwi,
• złą dietę i długotrwałe odwodnienie,
• zaawansowane choroby zębów,
• kamicę nerkową,
• inne choroby przewlekłe – np. cukrzycę czy zapalenie trzustki.

Najczęstszą przyczyną ostrej niewydolności nerek u kota jest natomiast zatrucie. Ostrą niewydolność nerek wywołują substancje zawarte w lekach i środkach chemicznych (do których nasz kociak, w chwili naszej nieuwagi, postanowił się dobrać). Uważaj też, jeśli twój kot lubi podgryzać rośliny. Rzadziej zdarza się, że źródłem obecności toksyn we krwi jest zakażenie bakteryjne.

Objawy przewlekłej niewydolności nerek u kotów

Poniżej zamieszczamy listę niepozornych, ale kluczowych objawów, które mogą wywoływać chore nerki u kotów. W miarę postępów choroby objawy często nabierają na sile.

Częste i obfite oddawanie moczu

Gdy nerki nie pracują prawidłowo, mocz staje się rozwodniony, a kot częściej odczuwa parcie na pęcherz. Łatwo to zauważyć podczas codziennego sprzątania kuwety – żwirek jest cięższy i szybciej nasiąka wilgocią, nagle musimy go częściej wymieniać. Z czasem kot może zacząć siusiać po kątach, bo nie zawsze będzie w stanie zdążyć do toalety, więc może załatwiać się poza kuwetą.

Zwiększone pragnienie

To wyjątkowo podstępny objaw. Ponieważ koty są znane z tego, że piją raczej niewiele i wręcz trzeba je do tego zachęcać, większość opiekunów cieszy się, widząc, że mruczek z własnej woli często pobiera wodę. Tymczasem może to wynika z faktu, że w wyniku złej pracy nerek traci jej zbyt wiele – stara się więc uzupełnić płyny. Dlatego, jeśli masz wrażenie, że twojemu kotu od jakiegoś czasu ciągle chce się pić, szybko zabierz go do weterynarza.

Wymioty i/lub biegunka

Obie przypadłości od czasu do czasu przytrafiają się każdemu mruczkowi i nierzadko wynikają z „błahych” powodów. Lepiej jednak wiedzieć, że takie objawy mogą też dawać chore nerki u kota. Gdy te narządy nie spełniają właściwie swoich funkcji, zwiększa się poziom toksyn we krwi, co może podrażniać błony śluzowe przewodu pokarmowego. W efekcie kota mogą nękać wymioty i biegunki.

Problemy z apetytem

Wspomniane wyżej podrażnienie ścian żołądka i jelit może powodować też dolegliwości bólowe. Kot, u którego jest zaburzona praca nerek, może mieć też podrażnione dziąsła. Wszystko to często przekłada się na gorszy apetyt – mruczek zaczyna wybierać tylko niektóre kąski, ponieważ źle się czuje. Niestety, nie potrafi nam o tym powiedzieć, więc zdarza się, że pochopnie oskarżamy go o kapryszenie. Tymczasem powinniśmy skonsultować taki brak apetytu ze specjalistą.

Opisane powyżej symptomy wskazujące na chore nerki u kota mogą występować w różnym natężeniu, niekoniecznie wszystkie na raz. Każdy z osobna może też równie dobrze świadczyć o schorzeniu niezwiązanym z nerkami – nie zmienia to jednak faktu, że zawsze trzeba ustalić przyczynę problemów, by jak najszybciej wdrożyć leczenie. Nerki pełnią bardzo ważną funkcję w funkcjonowaniu organizmu, dlatego, kiedy filtrują coraz gorzej, nie oczyszczają krwi, zaburzeniu ulega też jej pH, jak również gospodarka wodna organizmu. Wpływa to na ogólny stan zdrowia kota, dlatego często pojawiają się równolegle inne choroby – najpopularniejszą przypadłością towarzyszącą kłopotom z nerkami jest anemia.

Objawy ostrej niewydolności nerek u kota

W przeciwieństwie do przewlekłej niewydolności nerek ostra odmiana objawia się nagle, wywołana przez toksyczne substancje. W tym wypadku ważna jest szybka reakcja, gdyż prędka interwencja często powoduje całkowity powrót do zdrowia naszego futrzaka. Trudno nie zauważyć objawów: biegunki, wymiotów, zmiany nastroju, odwodnienia, czasem występują też drgawki. Takie oznaki pojawiają się bardzo gwałtownie i mają ostry przebieg.

Diagnostyka w przypadku podejrzenia schorzeń nerek u kotów

Jeżeli u kota pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy mogące świadczyć o problemach z układem moczowym, nie zastanawiaj się – pędź do weterynarza! Im dłużej zwlekasz, tym gorzej dla kota – ryzykujesz życie futrzaka, ale także to, że ostra niewydolność przerodzi się w przewlekłą (toksyny mogą trwale uszkodzić nerki). Wówczas zarówno twojego pupila, jak i ciebie – jego opiekuna – czeka zmaganie się z PNN do końca życia.

Główne badania, które powinno się wykonywać, by ocenić funkcjonowanie nerek to USG nerek oraz badania moczu i krwi (z profilem nerkowym). Najważniejsze jest sprawdzenie, czy w wynikach badań krwi nie odczytujemy podwyższonych parametrów dla mocznika i kreatyniny we krwi. W tym celu najlepiej odwiedzać weterynarza co rok.

Szczególnie zwracaj uwagę na regularne wizyty u weterynarza, jeśli twój kot:

• jest już seniorem (ma 7 lat lub więcej),
• żywi się przede wszystkim suchą karmą,
• jest przedstawicielem rasy: abisyński, rosyjski niebieski, maine coon, pers.

Regularne analizy pomagają w wykryciu wczesnego stadium problemów z nerkami.

Leczenie kota z niewydolnością nerek

Leczenie kota z niewydolnością nerek jest wielopłaszczyznowe, wiele zależy też od rodzaju choroby oraz tego, jak bardzo postąpiła. W każdym przypadku, po zauważeniu objawów, ważne jest szybkie nawodnienie zwierzaka i wyrównanie gospodarki elektrolitowej przy pomocy kroplówek. Przy ostrej niewydolności, w zależności od rodzaju zatrucia organizmu, należy usunąć szkodliwą substancję (toksynę) z organizmu kota. Postępowanie, w zależności od stopnia zaawansowania choroby, obejmuje:

• podawanie odpowiednio dobranych leków,
• stosowanie odpowiedniej diety z obniżonym poziomem fosforu (na rynku są też dostępne specjalne karmy),
• w zaawansowanym stadium – dializy,

Życie z kotem z przewlekłą niewydolnością nerek jest nieco utrudnione, ale nawet ta diagnoza nie musi być dla kota wyrokiem. Przy dostosowaniu się do wskazówek lekarza, zadbaniu o właściwe pożywienie i podawaniu właściwych leków, znacząco poprawia się komfort życia naszego pupila. Kot chory na nerki musi jednak przebywać pod stałą opieką lekarza weterynarii.

Czym karmić kota w przypadku niewydolności nerek?

Dieta kota z chorymi nerkami musi być zawsze dobierana indywidualnie na podstawie wyników badań zwierzaka. Początkowe stadia choroby mogą nie wymagać żadnych zmian w diecie kota. Wraz z postępem choroby konieczne może być obniżenie zawartości fosforu w karmie. Wspomaganie leczenia przewlekłej niewydolności nerek przy pomocy diety może znacząco poprawić rokowania i jakość życia zwierzaka.

Ostra niewydolność nerek to choroba wymagająca wyjątkowo ostrożnego doboru diety. Dlatego wybór karmy w tym przypadku należy zostawić lekarzowi weterynarii.

Choroby nerek u kotów – czy można im zapobiegać?

Nie jesteś w stanie w 100% wyeliminować ryzyka zachorowania kota na nerkowe dolegliwości. Możesz jednak zrobić kilka rzeczy, aby trochę je zminimalizować. Po pierwsze, dbaj o nawodnienie kota. Szacuje się, że kot żywiony suchą karmą powinien przyjmować ok. 150-200 ml wody na dobę, czyli de facto – wypijać jedną szklankę w ciągu 24 godzin! To bardzo ważne dla prawidłowej pracy nerek. Warto tego pilnować, choć wiemy, że nierzadko trzeba się posunąć do kilku sprytnych sztuczek.

Po drugie, postaraj się o różnorodność w jedzeniu oraz o to, by żywienie kota nie ograniczało się do suchej karmy. Ostatnia kwestia to pilnowanie regularnych wizyt u weterynarza i wymienionych powyżej badań – USG jamy brzusznej i analizy biochemicznej krwi. Wówczas zwiększasz szanse na wykrycie PNN we wczesnym stadium, a co za tym idzie – na skuteczne leczenie i dłuższe, bardziej komfortowe życie swojego kota.

współautorzy: Marta Martyniak, Agata Kufel

Redakcję merytoryczną tekstu wykonała lek. wet. Beata Musiał, Gabinet Weterynaryjny Lekka