Kot jako zwierzę wsparcia emocjonalnego. Lepszy niż pies?

Według lekarzy, psychologów a przede wszystkich samych właścicieli – to właśnie kot jest najlepszym towarzyszem człowieka. Jego mruczenie działa odprężająco, a dotyk miękkiego futerka łagodzi stres. To właśnie dlatego koty doskonale sprawdzają się jako wsparcie emocjonalne w stresowych sytuacjach, np. podróży samolotem.

Zwierzę wsparcia emocjonalnego – czym jest? 

Według definicji zwierzę wsparcia emocjonalnego (z angielskiego emotional support animal – ESA) pomaga złagodzić negatywne objawy u osób z niepełnosprawnościami. Aby zostało uznane za wsparcie emocjonalne, konieczne jest zaświadczenie od lekarza lub psychiatry, że zwierzak realnie wpływa na stan naszego zdrowia i samopoczucia. Nie dotyczy to tylko czworonogów – psów czy kotów. Zwierzęciem wsparcia emocjonalnego może zostać papuga, mysz, a nawet… świnka!  Dotyczy to niestety tylko Stanów Zjednoczonych – w Polsce nie mamy jeszcze przepisów regulujących statusu zwierzęcia wsparcia emocjonalnego.

Panie pilocie, kot w samolocie!

Poza Polską zwierzętom wsparcia emocjonalnego przysługują szczególne prawa – dotyczy to w szczególności transportu lotniczego. Zaświadczenie, które dzięki tym przepisom można uzyskać, pozwala zwierzętom na przelot w kabinie, razem ze swoim opiekunem. 

Niestety w Europie niewiele linii lotniczych zgadza się na przewóz zwierząt wsparcia emocjonalnego. Jeśli jednak planujemy podróż do Stanów Zjednoczonych, warto sprawdzić, czy firma, z którą podróżujemy, zezwala na towarzystwo emotional support animal. Każda z linii lotniczych ma swoje własne warunki przewozu zwierząt jako wsparcia emocjonalnego, dlatego przed podróżą warto sprawdzić, jakie dokumenty i zaświadczenia są wymagane.

Jakie zwierzę wybrać? 

Na to pytanie nie ma jednej właściwej odpowiedzi – wszystko zależy od indywidualnych preferencji. Zwykło się uważać, że dzięki towarzyskiemu usposobieniu oraz radosnej naturze to właśnie psy ze wszystkich zwierząt będą najlepszym wsparciem emocjonalnym. Nie tylko potrafią odczytywać ludzkie emocje, ale również, odpowiednio szkolone, bardzo  szybko się uczą. Wytresowany pies może ostrzec o gwałtownym spadku cukru lub o zbliżającym się ataku epilepsji. Jednak pies nie jest jedynym wyborem! Spokojne, bystre i niezwykle troskliwe koty równie dobrze sprawdzą się w roli wsparcia emocjonalnego. 

Co na to nauka?

Koty obniżają poziom kortyzolu w organizmie, głaskanie ich miękkiego futerka pobudza wydzielanie dopaminy i serotoniny – hormonów szczęścia. Badania naukowe wskazują, że u opiekunów kotów, ryzyko zawału serca jest mniejsze o 30–40%, niż u osób, które kotów nie posiadają. Udowodniono również, że kontakt z kotami przyśpiesza gojenie ran, łagodzi bóle reumatyczne, a nawet obniża stężenie cholesterolu we krwi. Wszystko dzięki wyższej temperaturze kociego ciała – ok. 38 stopni Celsjusza – a także wibracjom o unikalnej częstotliwości dźwięku wahającej się od 20 do 140 Hz oraz natężeniu od 25 do 50 decybeli, które towarzyszą mruczeniu.

Koty to troskliwi i uważni opiekunowie 

O tym, jak zbawienne dla zdrowia i samopoczucia jest posiadanie kota, przekonała się Emily Hillhouse, studentka weterynarii w wolnych chwilach pomagająca w schronisku w Stanach Zjednoczonych, gdzie zwierzęta wsparcia emocjonalnego są rozpowszechnione. Kobieta boryka się z zaburzeniami osobowości typu borderline – choroby objawiającej się dużymi wahaniami nastrojów, napadami gniewu, silnym lękiem przed odrzuceniem, a nawet aktami autoagresji. Badania wskazują, że z tego typu chorobą zmaga się nawet do 3% populacji. Jak zaznacza Emily, kot nie tylko dotrzymuje jej towarzystwa, ale pomaga również normalnie funkcjonować:

Posiadanie kota pozwala mi utrzymać rutynę, co w przypadku mojej choroby jest bardzo ważne. Co rano muszę wstać, nakarmić go, upewnić się, że ma czystą wodę.

Zaznacza też, że kocie towarzystwo jest niezastąpione w stresujących sytuacjach:

Kiedy mam atak paniki, podchodzi do mnie i siada mi na klatce piersiowej, po prostu mruczy i pozwala mi się głaskać, aż się uspokoję.

Również osoby, które cierpią na przewlekły ból, depresję, zaburzenia lękowe, zespół stresu pourazowego czy ADHD przypisują swoim kotom ulgę w samotności podczas szczególnie złych okresów choroby. Wpływ kotów na lepsze samopoczucie ich właścicieli potwierdzają wyniki badań przeprowadzonych przez Cats Protection UK i Mental Health Foundation w Wielkiej Brytanii, 76% właścicieli kotów uważa, że ​​ich zwierzak pozwala im skuteczniej radzić sobie z codziennym stresem, a 87% stwierdziło, że ich kot ma pozytywny wpływ na ogólne samopoczucie.

Koty odróżniają emocje

Wiele badań wskazuje, że koty potrafią odczytywać ludzką mimikę oraz odróżniać stany emocjonalne. Badanie opublikowane w czasopiśmie „Animals” w 2020 roku wykazało, że koty potrafią odczytywać mimikę, a nawet przypisać odpowiednie odgłosy będące ekspresją emocji (jak śmiech, czy okrzyk gniewu) do wyrazu ludzkiej twarzy. Mimo że koty uważane są za łasuchy, to badanie opublikowane w czasopiśmie naukowym „Behavioural Processes” wykazało, że część kotów woli kontakt z ludźmi nawet od jedzenia.

Zwierzę wsparcia emocjonalnego – dla kogo?

Jeśli uważasz, że zwierzę wspierające w trudnych emocjach może pomóc ci skuteczniej radzić sobie z chorobą albo ze stresem, pamiętaj, że psy nie są jedyną opcją. Koty to kochające i wrażliwe zwierzęta, które będą doskonałym zwierzęciem wsparcia emocjonalnego, zapewniając bliskie towarzystwo i kojący dotyk zawsze wtedy, kiedy tego potrzebujemy.