Stłuszczenie wątroby u kota – objawy i leczenie

Kocia wątroba to narząd wyjątkowo delikatny. Mimo że ma imponujące zdolności regeneracyjne, o wiele łatwiej jest ją niż uszkodzić niż w przypadku psa czy człowieka. Wątroba kotów jest też o wiele wrażliwsza na leki czy środki chemiczne, które innym organizmom aż tak by nie zaszkodziły. Warto w związku z tym wiedzieć, jakie choroby mogą ją zaatakować. Jedną z groźniejszych jest stłuszczenie wątroby u kota – w dzisiejszych czasach coraz częściej diagnozowane.

Czym jest stłuszczenie wątroby u kota?

Stłuszczenie wątroby to najczęściej występujący problem dotyczący kociej wątroby. Choroba ta polega na zaburzeniu procesów metabolicznych, co skutkuje odkładaniem się triacylogliceroli w hepatocytach (komórkach wątrobowych). Zdrowa wątroba kota zawiera około 5% tłuszczu – w przebiegu choroby wzrosnąć może aż do 80%. Choroba ta może mieć stadia lekkie i ciężkie, odwracalne i nieodwracalne. Czasem niestety doprowadza nawet do śmierci zwierzaka. Stłuszczenie wątroby dotyka najczęściej koty po drugim roku życia. U młodszych osobników raczej się jej nie diagnozuje.

Przyczyny stłuszczenia wątroby

Do niedawna lekarze weterynarii mieli trudność w zdiagnozowaniu źródła choroby, stąd wiele jej przypadków określało się mianem idiopatycznych, czyli o nieznanej przyczynie. Teraz jednak wiadomo, że bezpośrednią przyczyną gromadzenia się tkanki tłuszczowej w wątrobie jest niedobór aminokwasów egzogennych wskutek długotrwałego niepobierania przez kota odpowiedniej ilości pożywienia i zawartych w nim składników odżywczych. Koty charakteryzują się wysokim zapotrzebowaniem na białko i aminokwasy egzogenne. Są one niezbędne do podtrzymania procesów metabolicznych, w tym prawidłowego metabolizmu tłuszczu. Nawet dwudniowa głodówka może upośledzać pracę kociej wątroby!

Jakie koty są narażone na stłuszczenie wątroby?

Stłuszczenie wątroby może rozwinąć się u każdego kota, który w konsekwencji wielu chorób może cierpieć na brak apetytu. Pośrednią przyczyną choroby bywają także problemy behawioralne – na przykład czynniki wyzwalające silny stres kota mogą powodować zaburzenia łaknienia i predysponować tym samym do stłuszczenia wątroby. Choroba ta może więc występować jako powikłanie przy takich chorobach, jak:

• otyłość,
• cukrzyca,
• nadczynność tarczycy,
• nowotwory wątroby lub trzustki,
• zapalenie trzustki, wątroby i dróg żółciowych,
• niewydolność nerek.

Szczególne ryzyko wystąpienia stłuszczenia wątroby obserwuje się u kotów otyłych, u których nawet krótkotrwałe niepobieranie pokarmu skutkuje szeregiem zmian w gospodarce tłuszczowej.

Objawy stłuszczenia wątroby u kotów

Pierwszymi objawami choroby są utrata apetytu i spadek masy ciała. Przy stłuszczeniu wątroby kot chudnie w specyficzny sposób. Organizm, chcąc uzupełnić niedobory węglowodanów, których nie może pobrać z zapasów w wątrobie, zaczyna trawić własne tkanki – najczęściej mięśnie. Przez to kot szybko traci na wadze. Charakterystyczne dla przebiegu tej choroby jest jednak to, że mimo utraty masy ciała tłuszcz długo utrzymuje się w okolicach pachwin. Następnie występują objawy kliniczne:

• żółtaczka (zażółcenie błon śluzowych),
• gorączka,
• wymioty,
• biegunka,
• obfite ślinienie,
• trudności w gojeniu się ran.

U niektórych zwierząt rozwinąć się może także encefalopatia wątrobowa, objawiająca się zaburzeniami neurologicznymi (otępienie, popadanie w letarg, drgawki i śpiączka). W ciężkich przypadkach pojawia się też płyn w otrzewnej. Większość z tych objawów jest w stanie zauważyć jedynie weterynarz.

Diagnostyka stłuszczenia wątroby

Diagnostyka stłuszczenia wątroby obejmuje szeroki zakres badań, poprzedzony bardzo dokładnym wywiadem. Jej objawy są bardzo podobne, jak w przypadku innych schorzeń wątroby, dlatego potrzebne są dokładne testy i specjalistyczna opinia. Weterynarz zaczyna zwykle od badania palpacyjnego (dotykiem), morfologii, biochemii oraz badań moczu. Następnie zlecane są badania, takie jak cytologia lub histopatologia wycinka gruczołu.

W diagnostyce wykorzystuje się także badanie USG lub RTG. Pozwalają one zobaczyć powiększenie wątroby, towarzyszące jej ewentualne zapalenia (np. trzustki) oraz płyn w jamie brzusznej. Jednym z ostatnich etapów diagnostyki jest biopsja cienkoigłowa, która należy do badań mało inwazyjnych. Dopiero, jeśli jej wyniki są niejednoznaczne, wykonuje się biopsję gruboigłową.

Leczenie stłuszczenia wątroby u kota

Leczenie choroby rozpoczyna się zazwyczaj od podawania kotu kroplówek, których zadaniem jest dostarczenie organizmowi niezbędnych mikro- i makroelementów. Równolegle prowadzone jest dożywianie kota, przy którym stosuje się preparaty wspomagające łaknienie oraz podaje się karmę wysokobiałkową, bogatą w aminokwasy egzogenne. Gdy kot odmawia przyjmowania pożywienia, wprowadza się dokarmianie przez zgłębnik lub sondę nosową. Proces ten trwa około 2-4 tygodnie. Całe leczenie nie przekracza zwykle około dwóch miesięcy.

Wyjątkiem są oczywiście przypadki, w których stłuszczenie wątroby zostało wywołane przez inną chorobę. Wówczas leczenie może potrwać dłużej.

Stłuszczenie wątroby – rokowania

Wczesne stadium stłuszczenia wątroby udaje się wyleczyć u około 60% kocich pacjentów. Cięższe przypadki, np. te, przy których wystąpiło zapalenie innych organów, dają gorsze rokowania. Mimo to wyleczenie tej choroby dalej pozostaje możliwe w warunkach szpitalnych. Nie wszystkie stadia stłuszczenia wątroby są możliwe do wyleczenia. Ciężkie, zbyt późno zdiagnozowane przypadki skutkują niekiedy śmiercią zwierzęcia. Tym bardziej należy pamiętać, że kluczem do wyzdrowienia kota jest szybka i profesjonalna diagnoza.

Prawidłowa praca wątroby jest niezbędna do zdrowego funkcjonowania organizmu. Organ ten odpowiada za procesy filtracyjne, trawienne, magazynujące czy detoksykacyjne. Jej schorzenia są bardzo niebezpieczne i wymagają interwencji weterynaryjnej, o czym nie wolno zapominać.