Alergia na kota – przyczyny, objawy i leczenie. Co musisz wiedzieć?

Coraz więcej osób cierpi na różnego rodzaju alergie. Za jeden z najpowszechniejszych czynników odpowiadających za reakcje uczuleniowe u ludzi uważa się sierść kota. Jednak to nie kocie futro jest tu problemem! Jakie objawy mogą wskazywać, że to właśnie kontakt z kotem jest przyczyną problemów? Jak zdiagnozować alergię na kota i jak zmniejszyć ilość alergenów w domu, w którym przebywa kot?

Czy kocia sierść to naprawdę alergen?

Choć powszechnie mówi się o uczuleniu „na kocią sierść”, w rzeczywistości to nie ona jest alergenem. W przypadku kotów źródłem reakcji alergicznej jest białko Fel d 1 (sekretoglobina) obecne w kociej ślinie i gruczołach łojowych. Podczas pielęgnacji kot przenosi jej cząsteczki na sierść, która rozprzestrzenia się po domu i wywołuje nieprzyjemne objawy u alergików. Co ważne, nie istnieją koty całkowicie pozbawione Fel d 1. Niektóre rasy kotów dla alergików wytwarzają go mniej, ale nawet ich nie można określić mianem całkowicie hipoalergicznych.

Inne alergeny, które mogą wywoływać objawy uczulenia, to białka:

• Fel d 2 (albumina surowicy kota),
• Fel d 3 (nystatyna),
• Fel d 4 (lipokalina),
• Fel d 5 (immunoglobulina A),
• Fel d 6 (immunoglobulina M),
• Fel d 7 (białko gruczołów von Ebnera).

Jednak to właśnie Fel d 1 uczula najbardziej.

Objawy alergii na kota

U osób wrażliwych na kocie alergeny wystąpić mogą różnorodne objawy alergii. Również nasilenie reakcji alergicznej może być różne w zależności od funkcjonowania układu odpornościowego danej osoby i ilości alergizującego białka wytwarzanego przez danego kota. Pierwsze objawy nadwrażliwości obejmują najczęściej:

• reakcje ze strony układu oddechowego – kichanie, trudności w oddychaniu, drapanie w gardle,
• reakcje skórne, takie jak zaczerwienienie, swędzenie i obrzęk skóry, pokrzywkę,
• łzawienie i opuchliznę oczu.

Długotrwały kontakt z alergenem może prowadzić do rozwinięcia się przewlekłego zapalenia zatok, ze względu na wzmożoną produkcję wydzieliny. Szczególnie poważne objawy mogą wystąpić u niektórych osób z astmą. Duszności mogą w ich przypadku prowadzić nawet do omdlenia – tak silna reakcja alergiczna może wymagać szybkiego podania leków przeciwhistaminowych, a nawet hospitalizacji.

Jak zdiagnozować alergię na kota?

Samo wystąpienie typowych dla alergii na kota objawów może sugerować, że dana osoba jest nadwrażliwa na alergeny obecne na skórze kota. Warto jednak potwierdzić tę diagnozę, wykonując testy skórne. Polegają one na miejscowym wprowadzeniu do skóry określonych alergenów i obserwowanie, czy spowodują one obrzęk. Innym rodzajem testu alergologicznego jest badanie oznaczające ilość przeciwciał IgE we krwi. W aptece można także zakupić domowe testy na alergię na kota, jednak mogą być one mniej miarodajne, niż badania wykonane przez alergologa.

Odczulanie przy alergii na kota

Leczenie alergii na kota nie jest łatwe. Immunoterapia polegająca na podskórnym podawaniu coraz większych dawek alergenów może wprawdzie uodpornić organizm na alergizujące cząsteczki, jednak takie odczulanie trwa zazwyczaj od 3 do 5 lat. Dlatego większość osób w czasie terapii w przypadku wystąpienia reakcji stosuje doraźnie leki przeciwhistaminowe. W cięższych przypadkach wprowadza się także zalecone przez lekarza kortykosteroidy wziewne.

Cały czas trwają też prace nad szczepionką, która pozwoliłaby całkowicie pozbyć się alergii na kota. Jednak nie wiadomo kiedy ostatecznie powstanie i jakie będzie jej działanie.

Jak złagodzić objawy alergii na kota?

Podejrzewając alergię na kota u któregoś z domowników, nie należy wpadać w panikę i od razu pozbywać się z domu pupila. Na początek należy upewnić się, że to rzeczywiście kot jest przyczyną nieprzyjemnych objawów. To można ustalić tylko za pomocą profesjonalnie przeprowadzonych testów. Dobry specjalista zaproponować może także skuteczne metody walki z alergią – odczulanie lub leki antyhistaminowe.

Warto też pamiętać, że w wielu przypadkach do poprawy samopoczucia wystarczy po prostu zmiana pewnych przyzwyczajeń. Duże znaczenie mają proste, codzienne czynności, które pozwalają zmniejszyć obecność alergenów w domu. Stosując regularnie te porady, na pewno można zauważyć różnicę:

• regularne mycie i szczotkowanie kota – częste mycie i czesanie mruczka pomoże usunąć z jego sierści resztki śliny. Nie trzeba oczywiście ryzykować życia, zabierając mruczka do pełnej kąpieli. Wystarczy przetrzeć jego ciało wilgotną szmatką – najlepiej z wodą destylowaną – a następnie porządnie go wyczesać. Zabieg powtarzany 2-3 razy w tygodniu przyniesie widoczne efekty. Lepiej jednak, aby wykonywała go osoba nieuczulona,
• czyszczenie zabawek – na co dzień nie przechodzi nam to przez myśl, ale przecież mnóstwo śliny pozostaje na kocich zabawkach! Dbaj o ich higienę i przecieraj je co wieczór lub nawet po każdej zabawie, aby usunąć alergeny. Pamiętaj jednak, aby używać do tego bezzapachowych środków – inne mogą drażnić mruczka,
• pranie legowiska – a kocim legowisku osadza się dużo sierści i naskórka. Specjaliści rekomendują, by przynajmniej raz w tygodniu wyprać wszystkie posłania, na których kładzie się mruczek,
• mycie rąk po każdym kontakcie ze zwierzętami – po głaskaniu trzeba zmyć alergeny ze skóry. Dla własnego bezpieczeństwa lepiej też nie przytulać mruczka do twarzy,
• systematyczne odkurzanie dywanów i częste sprzątanie mieszkania – zabiegi te pozwolą zmniejszyć stężenie alergenów roznoszonych przez zwierzaka;
• uniemożliwienie kotu dostępu do sypialni – kot zdecydowanie nie powinien spać w jednym łóżku z alergikiem!

Jednak nawet regularne zabiegi nie usuną całkowicie kocich białek. Alergeny nadal będą obecne w otoczeniu, w którym przebywa zwierzak. Osoby, u których alergia objawia się w sposób wyjątkowo niebezpieczny –  powodując silne duszności lub wstrząs anafilaktyczny – dla własnego bezpieczeństwa powinny unikać wszelkich kontaktów z kotami.

Współautorka: Aleksandra Prochocka