Tygrys – azjatycki mocarz na skraju całkowitego wyginięcia

Pożywienie

Podstawą wyżywienia tygrysa są jelenie, dziki, antylopy, a także bawoły, nosorożce i słonie, a nawet niedźwiedzie. W razie potrzeby kot zje także ryby, żaby, żółwie, ptaki, gryzonie, nie gardzi nawet owocami. Tygrys jest w stanie powalić zwierzę ważące około 1000 kg, chwytając zębami za gardło. Ale potrafi się zadowolić również mniejszymi zdobyczami – polując na małpy czy ptaki. Jednorazowo tygrys jest w stanie zjeść nawet 20 kg mięsa. Jeśli upoluje większe zwierzę, pożywienia wystarcza mu na 3-6 dni.

Długość życia

Tygrys żyje około 15-18 lat na wolności, a w niewoli do 25 lat.

Rozmnażanie

Ciąża u tygrysic trwa od 102 do 112 dni. W miocie najczęściej rodzi się dwoje bądź troje małych, czasami czwórka (ważą 780-1600 g). Matka karmi mlekiem młode przez 3-6 miesięcy, ale już od drugiego miesiąca życia tygryski zaczynają jeść również pokarm stały. Koty całkowicie usamodzielniają się, mając 18-28 miesięcy, jednak zdarza się, że pozostają z matką do osiągnięcia wieku 3 lat. Z powodu dużej śmiertelności młodych, przeciętnie tylko jedno tygrysiątko z miotu osiąga dojrzałość. Samice dojrzewają płciowo w wieku 3 do 4 lat, samce później – nawet w wieku 5 lat.

Ochrona

Mimo iż tygrysy objęte są konwencją o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, to na świecie jest ich coraz mniej. Dokładna ich liczba nie jest znana, lecz zdaniem niektórych badaczy zostało ich zaledwie ok. 7,5 tysiąca. W ogrodach zoologicznych około tysiąca. Z dziewięciu podgatunków pozostało dziś zaledwie pięć, które również są zagrożone wyginięciem (podgatunki takie jak tygrys kaspijski, jawajski i balijski całkowicie już wyginęły). Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) włączyła tygrysa do wszechstronnie chronionych gatunków, ochrona tygrysa jest też jednym z ważnych projektów WWF.

Tygrys ludojad?

Przez wieki krążyły legendy o straszliwym ryku tygrysów, które wychodziły na polowania na ludzi. Człowiek boi się wszystkiego, czego nie zna – a tygrysy to zwierzęta, które niechętnie dzieliły się z ludzkością swoimi tajemnicami i w rzeczywistości unikają kontaktu z cywilizacją. Ludzi atakują tylko wtedy, gdy brakuje im dostępu do żywności lub w obronie potomstwa. Obecnie tygrysy wchodzą w konflikt z człowiekiem z powodu stałego ograniczania ich miejsca do życia, a także zmniejszania się ilości ofiar, na które mogą polować. Do incydentów dochodzi najczęściej na terenie Indii.

Ratujmy tygrysy!

Populacja tygrysa zmniejszyła się najbardziej w XX wieku. Do spadku liczebności tygrysów przyczyniły się głównie następujące czynniki:

• Zmniejszanie się naturalnych siedlisk przez wylesianie (m.in. wylesianie pod plantacje palm olejowych).
• Degradacja środowiska spowodowana urbanizacją – rozbudowa osadnictwa ludzkiego zabiera tygrysom miejsce do życia.
• Zmniejszanie się liczebności ofiar tygrysa, czyli roślinożerców – powodem jest wylesianie i rozwój miast.
• Kłusownicza działalność człowieka. Przez lata myśliwi z całego świata dziesiątkowali gatunek. Polowania na tygrysy prowadzi się do dziś. Dla ich futra, ale również „dla sportu”. Największy popyt na tygrysie futra jest w krajach arabskich, Chinach i Japonii. Rosyjscy żołnierze w XIX w. polowali na nie w ramach treningu. Chińczycy uważali tygrysa za szkodnika, a jednocześnie wierzyli, że fragmenty jego ciała mają moc uzdrawiającą. Maharadżowie, angielscy kolonialiści – każdy chciał mieć tygrysa na swoim koncie, by się chwalić, sprzedać, bądź po prostu zabić…

  

Rezerwaty dla tygrysów

Tygrysy są bezpieczne w rezerwatach. Jednak podobnie jak w przypadku innych dużych drapieżników, również przy organizowaniu terenów chronionych dla tygrysów pojawiają się problemy. Liczba zwierząt spada pod wpływem wielokrotnego krzyżowania się spokrewnionych osobników. Chów wsobny wpływa na zubożenie genetyczne gatunku.

Utworzenie rezerwatów dla tygrysów wywołuje nierzadko konflikty z miejscową ludnością. Bardzo ważne jest prowadzenie działań edukacyjnych i informowanie mieszkańców, jak ważne dla całego ekosystemu jest ratowanie dzikich zwierząt. Trudno jednak przeforsować tego typu argumenty, gdy ludność znajduje się na skraju ubóstwa.

Ciekawostki o tygrysach

• Tygrys syberyjski zamieszkuje olbrzymie terytoria, czasem o powierzchni nawet 10 000 km kwadratowych.
• Tygrysy mogą przenosić bardzo ciężką zdobycz, do której uniesienia potrzebnych by było 12 mężczyzn.
• Tygrysy pozdrawiają się za pomocą charakterystycznego „pufania”. Ten specjalny dźwięk powstaje przez energiczne wydmuchiwanie powietrza z nosa i pyska. Innymi gestami przyjaźni jest ocieranie się głowami czy tułowiem – zupełnie jak u kotów domowych!
• Największy żyjący w niewoli tygrys syberyjski ważył 423 kg i miał 3,9 metra długości.
• Tak jak inne dzikie koty, tygrys najczęściej je, leżąc.
• Tygrys bengalski jest jednym z najgroźniejszych drapieżników świata. Ma zdolność łowienia zwierząt nawet dwukrotnie większych od siebie.
• Dla tygrysa najważniejsze są jego kły – gdy straci je wskutek uszkodzenia lub wypadną z powodu wieku, nie może złowić ani zjeść ofiary i umiera śmiercią głodową.
• Głośny ryk tygrysa słyszalny jest w odległości dwóch kilometrów!
• Wciąż istnieją ludy, które czczą tygrysa jako swojego przodka.
• Samce są w stanie zabić obce młode. Wobec potomstwa znanych im samic są tolerancyjne – pewnie dlatego, że może to być ich własne potomstwo.
• Widziano czarnego tygrysa syberyjskiego, ale nigdy nie udało się go sfotografować.
• Człowiek urodzony w roku tygrysa zarówno w kulturze chińskiej, jak i tureckiej miał być wielkim i odważnym bohaterem. Do dziś można spotkać w tych rejonach wiele imion i nazwisk oznaczających tygrysa.
• Tygrys jest także czołową postacią kultury indyjskiej i tej należącej do ludów zamieszkujących tereny wokół doliny Amuru.

Tygrys to majestatyczne zwierzę, które od zarania dziejów wzbudzało jednocześnie wielki podziw, ale i strach. To symbol siły, władzy, potęgi, zwycięstwa, majestatu, ale także odwagi. Mimo to – należy dziś do najbardziej zagrożonych wyginięciem dzikich zwierząt. Jak w przypadku wielu innych zagrożonych gatunków, powodem kłopotów tygrysa jest jego piękno. Ogromny wpływ na spadanie populacji ma także zmniejszanie się powierzchni życiowej. To przerażające, że człowiek doprowadził tego dzikiego kota do skraju zagłady. Świat bez tygrysów nie będzie już tym samym światem.