Pantera śnieżna – kot, który ukochał sobie zimę i góry

Wygląd

Irbis to zwierzę dość masywne, umięśnione o krótkich, ale dużych łapach (co ułatwia poruszanie się po skałach) z grubym, długim ogonem. Jest maści białokremowej lub szarej w czarne lub ciemnobrunatne cętko-pierścienie. W przedniej części ciała i na kończynach pokryty ciemnymi plamami, natomiast pierścieniami i rozetami na grzbiecie, bokach i ogonie. Brzuch ma biały. Futro – długie i gęste. Dzięki swojemu umaszczeniu pantera śnieżna w górach jest prawie niewidoczna. Doskonale wtapia się w śnieżno-górzysty teren. Cętkowany wzór jest niczym odciski palców u człowieka, unikalny dla każdego osobnika.

Długość ciała: 75-130 cm,
Wysokość: 50-65 cm,
Długość ogona: nawet 105 cm,
Waga: 35-70 kg (najczęściej ważą jednak ok. 50 kilogramów).

Tryb życia

Pantery śnieżne są aktywne zarówno za dnia, jak i o zmierzchu. Żyją samotnie. Łączą się w pary tylko na czas godów. Terytorium kota to obszar około 20 kilometrów kwadratowych. Zazwyczaj koczuje na niewielkiej części swojego rewiru. Granice oznacza znakami zapachowymi na skałach i zadrapaniami gruntu. W zimie przenosi się na tereny niżej położone (3000-4000 m n.p.m.), ale w najcieplejszych okresach roku dociera nawet do 6000 m n.p.m. Kryjówek szuka w szczelinach skalnych i w jaskiniach. Preferuje strome górzyste zbocza, trudno dostępne dla innych zwierząt. Co 7-10 dni rusza w drogę. Pantera śnieżna może pokonać dziennie do 7 kilometrów, ale zazwyczaj przemieszcza się tylko na 2-3 kilometry. Irbisy, które podczas swoich wędrówek spotkają się z innymi przedstawicielami swojego gatunku, starają się unikać kontaktu z osobnikami tej samej płci.

Pożywienie

Żywi się upolowanymi koziorożcami, piżmowcami, świstakami, ptakami, gryzoniami, a także kozami. Nierzadko poluje na zwierzęta domowe, np. drób, owce, bydło czy psy. Dużą zdobycz zabija co 10-15 dni i pozostaje przy niej przez kilka dób.

Długość życia

Pantery śnieżne żyją w niewoli do ok. 16-19 lat.

Rozmnażanie

Irbis to samotnik. Tylko w okresie godowym łączy się w pary. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej – w wieku 2 lat – samice mogą urodzić dwie lub trzy małe pantery. Rzadko pięć. Ciąża trwa 98-103 dni. Ciężarna samica w rozpadlinie skalnej lub jaskini przygotowuje wyścielone mchem i sierścią gniazdo. Młode z matką przebywają do ukończenia roku.

Ochrona

W ogrodach zoologicznych żyje ok. 200 osobników. Na wolności – zaledwie już tylko ok. 4-6 tys. panter śnieżnych. Ich populacja zmniejszyła się co najmniej o 20% w ciągu ostatnich 20 lat. W Mongolii żyje już mniej niż tysiąc osobników. W samym Kazachstanie żyje od 120 do 130 panter śnieżnych.

Irbis jest zwierzęciem zagrożonym wymarciem i znajduje się na liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów. Powody to ocieplanie się klimatu, kurczenie naturalnych siedlisk, stałe zwiększanie powierzchni pastwisk oraz nielegalne polowania. Kłusownicy polują na kota ze względu na jego cenne i piękne futro oraz kości i inne części ciała wykorzystywane w tradycyjnej chińskiej medycynie. Poza tym irbis pada również ofiarą sideł zastawianych na inne zwierzęta, m.in. świstaki. Problemem jest także rozproszenie populacji (utrudnia to zmienność genetyczną).