KOT SFINKS KANADYJSKI (CANADIAN SPHYNX)
Przybysz z kosmosu, kot księżycowy czy wybryk natury? Sfinks kanadyjski jest protoplastą większości współczesnych „nagich” kotów.
Charakter rasy sfinks kanadyjski
Sfinks kanadyjski to bardzo czuły, łagodny, inteligentny i przyjacielski kot. Jest niezwykle kontaktowy, delikatny i nieagresywny. Zaraża swoim optymizmem. Uwielbia przebywać z ludźmi, aktywnie uczestniczy w życiu domowym i jest nieodłącznym towarzyszem swoich opiekunów. Sfinks kanadyjski nie znosi samotności.
Jeśli lubisz koty niezależne, które same zajmują się sobą i żyją z boku swoim własnym życiem, sfinks kanadyjski zdecydowanie nie jest kotem dla ciebie! To kot, który przywiązuje się do osoby – swojego opiekuna, a nie do miejsca, w którym żyje. Tęskni za swoim człowiekiem, gdy tylko choć na chwilę straci go z oczu.
Ciekawski i odważny „golasek” nie jest kłopotliwy w podróży i nie stresuje go pobyt w nowych miejscach, pod warunkiem, że jest ze swoim człowiekiem. Sfinks kanadyjski zabiega o codzienną porcję pieszczot, lubi przesiadywać na kolanach, a także być głaskany i przytulany. Czuje się pełnoprawnym członkiem rodziny. Bardzo głośno mruczy. Skala dźwięków, jakie z siebie wydaje, jest bardzo bogata.
Kocięta rasy sfinks kanadyjski są radosne, ciekawskie i bardzo, bardzo energetyczne. Z wiekiem „kocie adhd” nieco ustaje, jednak zwierzę wciąż pozostaje aktywne. Zwinność połączona z niezwykłą inteligencją dają w efekcie „kota wszędobylskiego”.
Sfinks kanadyjski lubi bawić się z dziećmi i dobrze znosi obecność innych zwierząt w domu. Z łatwością zaprzyjaźnia się z każdą istotą. Nie lubi samotności, dlatego towarzystwo dla niego jest wręcz wskazane. Swojemu opiekunowi także nie pozwoli poczuć się opuszczonym – w każdej chwili może liczyć na kocią dawkę czułości.
Wady i zalety rasy sfinks kanadyjski
Sfinks kanadyjski – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!
Wady
- bardzo wymagający w pielęgnacji
- nie nadaje się dla początkującego kociarza
- źle znosi samotność
- nie przeżyje bez pomocy człowieka
- nie nadaje się na kota wychodzącego
- głośno wokalizuje
- wysoka cena zakupu i koszty utrzymania
Zalety
- ma ujmujący, niezwykle czuły charakter
- jest bardzo towarzyski i kochający
- inteligentny, lubi popisywać się swoimi zdolnościami
- ciepła i niemal naga skóra daje człowiekowi wrażenie bliskości i delikatności
- dobrze znosi podróże
- wesoły, żywy i aktywny, uwielbia zabawy
Zdrowie rasy sfinks kanadyjski
Po przodkach rasy rex, sfinks kanadyjski może dziedziczyć skłonność do patologicznych skurczów mięśni. Jest bardzo delikatną rasą, wrażliwą na zmiany temperatur. Łatwo się przeziębia lub przegrzewa. Z powodu braku sierści, sfinks jest narażony na raka skóry, jeśli jest wystawiony przez dłuższy na działanie promieni UV. U kotów tej rasy często zdarzają się choroby serca – kardiomiopatia przerostowa i dysplazja zastawki mitralnej.
Żywienie
Sfinks kanadyjski to prawdziwy koci żarłok. Uzasadnia to brak futra. Wymaga wysokoenergetycznego, wartościowego pożywienia, by jego organizm był w stanie wytwarzać więcej ciepła. W tym celu można stosować zarówno wysokiej jakości karmy mokre, jak i odpowiednio suplementowaną dietę BARF.
Pielęgnacja
Sfinks kanadyjski to rasa dość trudna w pielęgnacji. Wymaga kąpieli i ochrony przed słońcem oraz zimnem.
Skóra sfinksa posiada gruczoły łojowe produkujące substancję chroniącą skórę przed czynnikami zewnętrznymi – sebum. Jej nadmiaru należy się regularnie pozbywać poprzez kąpiele albo dzięki nawilżanym chusteczkom. Sfinks kanadyjski o jasnym umaszczeniu wymaga częstszych kąpieli (względy estetyczne). Na jego jasnym ciele gromadzące się sebum jest szybciej i wyraźniej widoczne niż u kotów ciemno umaszczonych.
Należy regularnie myć uszy sfinksa. Nadmiar wydzieliny (ciemnobrązowa, bezzapachowa) usuwamy z małżowiny usznej przy pomocy wilgotnego wacika. Można też nasączyć go obojętnym tłuszczem np. olejem parafinowym lub witaminą A w kroplach. Świetnie sprawdzi się płyn Otosol – jest skuteczny, a przy tym nie wywołuje podrażnień. Zbyt częste czyszczenie uszu może prowadzić do podrażnień i stanów zapalnych. Oczy nie mają rzęs i często łzawią. Trzeba przemywać je letnią wodą.
Jeśli zdecydujemy się na wychodzenie ze sfinksem na dwór, musimy odpowiednio go zabezpieczyć. Przed wyjściem na słońce smarujemy skórę kota kremem z filtrem (zwłaszcza miejsca pozbawione pigmentu są narażone na poparzenia słoneczne). Tu dobrze sprawdzają się kremy z filtrem dla dzieci. Zimą, przed wyjściem na mróz, koniecznie zakładamy kotu ubranko sporządzone z delikatnej tkaniny i zapewniamy odpowiednio ciepły transporter (najlepiej chować go pod własną kurtką).
Sfinks kanadyjski – jak go wykąpać?
Częstotliwość kąpieli zależy od czystości osobistej kota. Niektóre osobniki kąpiemy raz w tygodniu, inne raz na 2-3 tygodnie. Do kąpieli bardzo dobrze sprawdzają się szampony dla niemowląt (hodowcy polecają np. szampon Bambino z witaminą B3, który nie uczula i nie szczypie kota w oczy). Sfinksy, które od najmłodszego wieku przyzwyczajane są do kąpieli, lubią je i nie boją się wody.
Na dnie czystej wanny kładziemy ręcznik, który będzie chronił kota przed poślizgnięciem. Do wanny napuszczamy ciepłą wody o temperaturze 32-36 stopni Celsjusza – termometr do wody dla niemowląt mocno ułatwia sprawę. Wodę nalewamy na wysokość około 20-30 cm i zakręcamy kran. W trakcie kąpieli, jeśli kot nie jest przyzwyczajony, nie dopuszczamy nowej wody, bo szum może go wystraszyć. Następnie kotu wkładamy kawałki waty do uszu – będą one chroniły kanał słuchowy przed zalaniem. Zwierzę delikatnie stawiamy na zamoczonym ręczniku. Mycie rozpoczynamy od głowy, najpierw okolica oczu, pyska, potem tułów, kończyny, ogon, na końcu myjemy kotu krocze i okolicę odbytu. W tym momencie myjkę odkładamy. Jeśli konieczne są poprawki, musimy wziąć nową gąbkę.
Umytego sfinksa bardzo delikatnie wycieramy do sucha miękkim ręcznikiem (nie należy mocno trzeć skóry). Uważamy, aby kot się nie wychłodził. Po kąpieli sfinks kanadyjski powinno przebywać w ciepłym pomieszczeniu, w którym nie ma przeciągów.
Zasady pielęgnacji dzięki uprzejmości: Lekarz weterynarii Magdalena Kowal – Paszek
Hodowla Kotów Sfinks Kanadyjski Naked Moon*PL
Historia rasy sfinks kanadyjski
Najwcześniejsze źródła dotyczące bezwłosych kotów pochodzą sprzed 100 lat. Tego typu koty zostały opisane w książce Frances Simpson „The book of the cat” – nazywano je tam meksykańskimi bezwłosymi. W pierwszej połowie XX wieku relacje o łysych kotach napływały z wielu krajów: z Australii, Nowego Meksyku, Maroko, Francji, a także z USA.
Jednak pierwsze bezwłose kocię, które zainspirowało powstanie rasy sfinks, odkryto w 1966 roku w Toronto w Kanadzie. Urodziło się ono w miocie zwykłych kotów krótkowłosych wskutek spontanicznej mutacji genetycznej – obecności recesywnego genu, hamującego naturalny rozwój okrywy włosowej. Łysego kocurka nazwano Prune (ang. suszona śliwka) i rozpoczęto program hodowlany.
Felinolodzy Yania Bawa i jej syn Ryadh wraz z Keese’em Ritą Tenhove starali się zachować tę unikatową mutację i stworzyć rasę nagich kotów. Początkowo rasę nazywano „księżycowymi kotami” lub „nagimi kotami kanadyjskimi”. Później zyskała nową nazwę „sfinks kanadyjski”, gdy podczas obrad zarządu na ich temat łysy kociak usiadł na stole w pozycji egipskiego Sfinksa.
Z powodu zbyt intensywnych krzyżówek w obrębie małej grupy kotów po pewnym czasie zaczęły ujawniać się problemy zdrowotne. W 1971 roku CFA wycofało swoje uznanie dla rasy. Linia kotów „sfinks kanadyjski” przestała istnieć.
W 1975 roku w Wadenie, w stanie Minnesota zwykła kotka urodziła kocię bez sierści, któremu dano na imię Epidermis. Rok później przyszła na świat naga kotka Dermis. Obie kotki trafiły w ręce Kim Mueske, która rozpoczęła kolejny program hodowlany. Nagie kocięta ponownie wzbudziły zainteresowanie hodowców.
W latach 70. również w Holandii rozpoczęto pierwsze programy hodowli nowej rasy. Ścisła współpraca hodowców ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Holandii szybko poszerzyła początkowo niewielki materiał hodowlany. W ten sposób wyhodowano sfinksy kanadyjskie w typie amerykańskim i w typie europejskim.
Sfinksy w typie amerykańskim mają krótsze głowy, ponieważ były krzyżowane wyłącznie z rexami devońskimi i amerykańskimi kotami krótkowłosymi. Hodowcy w Europie krzyżowali swoje sfinksy z różnymi kotami orientalnymi, syjamskimi, rosyjskimi niebieskimi – stąd różnice w typie budowy.
W ostatnim czasie wprowadzano do hodowli sfinksa przede wszystkim amerykańskie i europejskie koty krótkowłose, gdyż okazało się, że w dalszej perspektywie rexy wywierały ujemny wpływ z powodu dziedzicznej skłonności do patologicznych skurczów mięśni.
Ponieważ FIFe uznała amerykański typ sfinksa za standard rasy, hodowcy z Europy coraz częściej zaczęli sprowadzać materiał genetyczny z Ameryki, aby jak najbardziej zbliżyć potomstwo do standardu FIFe. Przez wiele lat felinolodzy europejscy i amerykańscy prowadzili selektywną hodowlę kotów bezwłosych i w ten sposób powstała rasa, jaką znamy obecnie. Pierwszy sfinks kanadyjski został zaakceptowany do rejestracji rasy przez amerykańskie The Cat Fanciers Association (CFA) w lutym 1998 r.
Sfinks kanadyjski w Polsce
Pierwszy w Polsce kot rasy sfinks kanadyjski należał do hodowczyni Anny Surowieckiej i trafił do naszego kraju w 2002 roku. W 2016 roku w Felis Polonia zarejestrowanych były zaledwie 583 koty tej rasy. Nie jest ona więc zbyt popularna, jednak ma stałe grono swoich wielbicieli.
Wzorzec rasy sfinks kanadyjski
Sfinks kanadyjski – canadian sphynx – koty krótkowłose i somalijskie – III kat. FIFe
kod EMS: SPH
- Pochodzenie: Kanada, USA, Holandia
- Charakter: przyjacielski, towarzyski, czuły i niezwykle kochający.
- Aktywność: hiperaktywny, uwielbia się uczyć, bawić i eksplorować wszystkie kąty.
- Wielkość: średni, samce wyraźnie większe od samic.
- Waga: samice 3-4 kg, samce 4-7 kg.
- Tułów: muskularny, umięśniony, gładki; szyja średniej długości, zaokrąglona i dobrze umięśniona; łuk karku łączy ramiona z podstawą czaszki, kark jest potężny zwłaszcza u kocurów; ciało średniej wielkości do długiego; szeroka i zaokrąglona klatka piersiowa może by lekko cylindryczna; brzuch zaokrąglony jak po solidnym posiłku, ale nie gruby, tzw. brzuch doniczkowy.
- Kształt głowy: średniej wielkości, zmodyfikowany klin o zaokrąglonych konturach, nieco dłuższy niż szerszy; czaszka lekko zaokrąglona o płaskim czole i wystających kościach policzkowych; profil – stop niewielki; mocna, zaokrąglona kufa z wyraźną brodą.
- Uszy: duże, szerokie u podstawy i otwarte; ustawione prosto – nie za nisko i nie za wysoko, ale też nie na czubku głowy; wnętrze uszu zupełnie pozbawione owłosienia; dopuszczalna niewielka ilość sierści na zewnętrznych krawędziach i tylnej powierzchni; delikatnie zaokrąglone końce.
- Oczy: duże, w kształcie cytryny, nieco wyłupiaste, lekko ukośne w kierunku zewnętrznej krawędzi ucha; odległość między oczami powinna być nieco większa niż długość samego oka; kolor powinien współgrać z kolorem ciała, najbardziej pożądane są niebieskie oczy.
- Nos: szaroniebieski; delikatny stop w profilu; czubek podkreślony delikatnym zakrzywieniem w dół.
- Ogon: giętki, zwężający się ku końcówce, przypominający bicz; długość proporcjonalna do ciała; dopuszczalny lwi pompon na końcu ogona.
- Kończyny: długość proporcjonalna do ciała, o średnio mocnej budowie kośćca i mocnej muskulaturze; tylne łapy nieco dłuższe od przednich; przednie łapy szeroko rozstawione; stopy średniej wielkości, owalne o długich smukłych palcach; poduszki łap grubsze niż u innych ras, co sprawia, że kot wygląda, jakby chodził na „poduszkach powietrznych”; palce bardzo długie, smukłe, wystające.
- Sierść: podczas głaskania niektórych kotów można odczuć pewien opór skóry; kot wydaje się pozbawiony owłosienia, pokryty jest jednak bardzo delikatnym meszkiem; skóra kociąt jest bardzo pomarszczona; dopuszczalne szczątkowe owłosienie na nosie, zewnętrznej stronie małżowin usznych i ogonie; dorosłe koty powinny zachować możliwie jak najwięcej zmarszczek, zwłaszcza na głowie, jednak zmarszczki nie powinny przeszkadzać kotu w normalnym funkcjonowaniu. Brwi i wibrysy mogą być całkowicie nieobecne.
- Maść: wszystkie kolory akceptowane, również biały.
- Odporność/podatność na choroby: mało odporny, źle znosi przeciągi, zimno oraz upały.
- Długość życia: średnio 14 lat
- Możliwość zakupu kociaka w Polsce: tak
- Cena kota z rodowodem FPL: 1500 – 3000 zł
Ciekawostki o rasie sfinks kanadyjski
Nazwa rasy „sfinks kanadyjski” nie ma nic wspólnego z Egiptem ani kotem egipskim. Kot „sam ją sobie wybrał”. Według relacji zasiadającego w zarządzie federacji CFA Davida Mare’a rasa zyskała nową nazwę, gdy jeden z kotów podczas obrad na ich temat usiadł na stole w pozie przypominającej egipskiego Sfinksa.
Stwierdzenie, że sfinks kanadyjski jest łysy, nie jest do końca prawdziwe. W rzeczywistości jego skóra pokryta jest delikatnym puchem, w dotyku przypominająca fakturę zamszu lub skórki brzoskwini.
Podejrzewa się, że jego wylewność ma ukryte motywy. Kot korzysta z ciepła ludzi, a także innych zwierząt, do których bez przerwy się tuli.
Im więcej sfinks kanadyjski ma fałd na skórze, tym jest cenniejszy dla hodowli. Najwięcej fałd i zmarszczek mają kocięta.
Kociaki rodzą się z opadniętymi uszami, dopiero około trzeciego tygodnia życia uszy zaczynają się podnosić. Bardzo szybko otwierają oczy, czasem rodzą się z już otwartymi ślepkami.