Kleszcze u kota – co warto o nich wiedzieć i jak im zapobiegać?

Małe pajęczaki, kiedyś obecne przede wszystkim wiosną i jesienią, dziś atakują praktycznie przez cały rok. Kleszcze u kota często można zauważyć już po tym, jak wbiją się w skórę. Jednakże niewielu opiekunów wydaje się dbać o profilaktykę przeciwkleszczową u kotów – a niesłusznie! Sprawdź, czy te małe pajęczaki są groźne dla Twojego zwierzaka.

Kleszcze u kota – informacje ogólne

Kleszcze to pajęczaki z podgromady roztoczy. Od innych roztoczy różnią się przede wszystkim wielkością oraz narządami znajdującymi się po bokach ich otworów gębowych, służącymi do wysysania krwi. W zależności od ilości pobranej krwi, rozmiary kleszczy wynoszą od 1 mm do 30 mm. Tylko samice żywią się krwią. Samce gnieżdżą się na nosicielach wyłącznie w celu kopulacji z samicą.

Przednia para odnóży kleszcza wyposażona jest w chemiczne i mechaniczne receptory umożliwiające zwierzęciu wykrywanie najsłabszych źródeł krwi, jej ruchu i zapachu. Dzięki nim kleszcz odnajduje odpowiedniego nosiciela. Zarażeniu chorobami odkleszczowymi można zapobiegać wyłącznie poprzez staranne obejrzenie zwierzęcia po każdym spacerze na łonie natury i usunięcie wszystkich kleszczy z jego ciała.

Kleszcze u kota w Polsce – co warto wiedzieć?

Współcześnie kleszcze są obecne w środowisku praktycznie przez cały rok. Ich wzmożona aktywność przypada na temperatury powyżej 7 stopni Celsjusza i godziny od 8 do 12 i potem od 16 do zmroku. O obecności kleszcza w ciele kota zwykle dowiadujesz się podczas głaskania. Dlaczego kot nie broni się przed ugryzieniem? To proste! Kleszcz znieczula miejsce wkłucia dzięki specjalnym substancjom obecnym w swojej ślinie.

Polskiego kota może zaatakować 20 gatunków kleszczy. Do najpopularniejszych należą:

• Ixodes ricinus – kleszcz pospolity;
• Dermacentor reticulatus – kleszcz łąkowy;
• Ixodes hexagonus – kleszcz jeżowy;
• Rhipicephalus sanguineus – kleszcz psi

Większość z nich jest nosicielami groźnych chorób odkleszczowych. Nie oznacza to jednak, że ryzyko zarażenia jest zawsze tak samo wysokie.

Kleszcz u kota – objawy i leczenie

Choć istnieje wiele chorób, które przenoszą te pasożyty, koty nie są narażone na wszystkie z nich. Przykładowo duże ryzyko stanowi dla nich wywoływana przez bakterie hemobartoneloza, która często daje groźne dla zdrowia powikłania. Nie istnieje jednak ryzyko związane np. z boreliozą czy babeszjozą psią, bo kleszcze u kotów zwyczajnie nie wywołują tych chorób. Nie oznacza to, że chorobę odkleszczową u kota należy lekceważyć. Każde schorzenie wywołane przez drobnoustroje przenoszone przez kleszcze wymaga leczenia, zazwyczaj antybiotykami.

Choroby odkleszczowe u kota – objawy

Problemem diagnostycznym jest fakt, że weterynarz nie zawsze jest w stanie jednoznacznie diagnozować objawy choroby. Wiele patogenów wywołuje łagodne objawy albo przebieg bezobjawowy. Pojawiające się oznaki złego stanu zdrowia są niespecyficzne. Należą do nich:

• gorszy apetyt;
• apatia;
• gorączka;
• osłabienie.

Ostry przebieg chorób wywoływanych przez kleszcze u kotów jest rzadki.

Ryzyko rozwoju chorób

Częściej zapadać na choroby mogą:

• koty wychodzące;
• koty z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza osłabiającymi odporność;
• ciężarne i karmiące kocice i ich mioty;
• koty niekastrowane i wychodzące, wdające się w bójki z innymi mruczkami.

Choć według badań kleszcze dla kota nie stanowią takiego zagrożenia jak dla psa, warto zapobiegać ukąszeniom. To i znajomość pierwszych objawów niepokojących chorób pozwoli Ci w pełni zadbać o Twojego kota.

Jak chronić kota przed kleszczami?

Przede wszystkim kluczowe jest unikanie ekspozycji na kleszcze. Warto zadbać o to, aby kot mieszkał wyłącznie w domu. Aby uniknąć kleszczy u kotów wychodzących, konieczne jest zabezpieczenie zwierząt odpowiednimi preparatami. Obroże zazwyczaj nie zdają tutaj egzaminu. O wiele lepszym wyborem jest preparat spot-in rozprowadzany na skórze, taki jak Fiprex. Pamiętaj – nigdy nie stosuj u kotów preparatów przeznaczonych dla psów!

Wbrew powszechnemu mniemaniu taki środek nie ma działania odstraszającego. Ma za zadanie usuwać kleszcze, a często również pchły, które wbiły się w skórę kota. Pajęczaki te powinny same odpaść w okresie nie dłuższym  niż doba. W ten sposób nie żerują na żywicielu długo, co zmniejsza ryzyko przeniesienia na kota groźnych patogenów.

Tego rodzaju preparaty na kleszcze działają zwykle przez cztery tygodnie od podania. Nie wnikają do organizmu kota, a tworzą filtr ochronny na jego skórze. Dodatkowo łagodzą też objawy alergicznego zapalenia skóry, często występującego u pogryzionych przez kleszcze i pchły kotów.

Kleszcz u kota – pierwsza pomoc

Jeśli zauważysz u swojego kota kleszcza, nie czekaj, tylko go usuń. Aby wyciągnąć kleszcza, nie musisz zwracać się o pomoc do lekarza weterynarii. Możesz spróbować usunąć go samodzielnie. Jak to zrobić? Oto kilka porad:

• nie smaruj kleszcza lakierem do paznokci, olejem, masłem ani spirytusem,
• złap pęsetą albo specjalnymi kleszczołapkami jak najbliżej miejsca wkłucia,
• postaraj się jednym ruchem – pociągnięciem, a nie kręceniem – wyciągnąć kleszcza w całości,
• zdezynfekuj miejsce ugryzienia.

Przed sezonem wzmożonej aktywności pajęczaków warto przeznaczyć czas i środki na zaplanowanie ochrony przed kleszczami. U kota objawy chorób odkleszczowych pojawiają się rzadziej niż u psa, co nie znaczy, że niebezpieczne drobnoustroje nie zagrażają jego życiu i zdrowiu. Regularna profilaktyka jest w tym aspekcie podstawą, zwłaszcza jeśli kot wychodzi z domu.

Artykuł powstał we współpracy z marką Fiprex.