Szczepienie kota. Kiedy zaszczepić kota i na co?

Niektórzy opiekunowie mruczków wciąż są przekonani o tym, że szczepienie kota to tylko niepotrzebny wymysł i zbędny wydatek. Tymczasem szczepienia chronią kota przed chorobami, które w większości są trudne lub niemożliwe do wyleczenia. Na szczęście coraz więcej jest świadomych właścicieli, którzy regularnie szczepią swoje mruczki. Bardzo dobrze, bo szczepienie kota chroni go prawie w 100% przed bardzo groźnymi chorobami. Nawet jeśli zdarzy się, że szczepiony kot zachoruje – przejdzie chorobę o wiele łagodniej i przeżyje.

Ważnym aspektem jest także ten ekonomiczny. Profilaktyka kosztuje z pewnością o wiele mniej, niż ewentualne leczenie chorób zakaźnych, które wiąże się z codziennym podawaniem leków i wizytami u weterynarza. Na co szczepić kota i jak często należy to robić? Czy kot powinien być przebadany odrobaczony przed szczepieniem? Sprawdź, jak wygląda kalendarz szczepień dla kota!

Przed jakimi chorobami szczepienie chroni kota?

Szczepionki podawane kotu mogą chronić zwierzaka przed wieloma potencjalnie śmiertelnymi chorobami zakaźnymi wywołanymi przez wirusy lub bakterie. Do najpoważniejszych chorób, którym można zapobiec, szczepiąc kota, należą: 

• panleukopenia,
• koci katar,
• zakaźna białaczka kotów,
• wścieklizna.

Panleukopenia (FPV)

Panleukopenia (zwana także kocim tyfusem lub kocią nosówką) to niezwykle zaraźliwa i zjadliwa choroba. Atakuje błony śluzowe przewodu pokarmowego, powodując zapalenie jelit, obfite i krwawe biegunki, ciężkie odwodnienie, niedożywienie, niedokrwistość i upośledzenie odporności przez zmniejszenie się liczby białych krwinek. Śmierć w wyniku panleukopenii jest bardzo bolesna, a większość kociąt, które zachorują na panleukopenię, umiera nawet mimo intensywnego leczenia. Wirus ten utrzymuje się w środowisku przez około pół roku – wciąż zatem może być niebezpieczny dla nieszczepionych kociąt.

Koci katar – calicivirus (FCV) i herpeswirus (FHV)

Około 90% przypadku kociego kataru, czyli zakaźnych infekcji górnych dróg oddechowych jest spowodowanych przez herpeswirus i kaliciwirus. Objawami choroby wywołanej przez kaliciwirusa są m.in. wydzielina z oczu, nosa i pyszczka, utrudnione oddychanie i pobieranie pokarmu, owrzodzenie jamy ustnej, senność, brak apetytu oraz gorączka. Herpeswirus atakuje głównie jamę nosową, powoduje zapalenie nosa i tchawicy, obrzęki śluzówki, napady kichania, wyciek z oczu i nosa, zapalenie spojówek, owrzodzenie oczu, depresję i brak apetytu. Oba wirusy bardzo łatwo rozprzestrzeniają się wśród kotów przebywających w większych skupiskach – w schroniskach, azylach, domach tymczasowych czy w stadach kotów wolno bytujących. Kocie matki przekazują je kociętom, które w wyniku choroby najczęściej tracą oczy i umierają. Łatwo przenieść obydwa wirusy na przedmiotach, takich jak butach, kuwetach, itd.

Kocia białaczka wirusowa (FeLV)

Koci wirus białaczki upośledza układ immunologiczny i sprawia, że poddany jest zakażeniom bakteryjnym, wirusowym i grzybicznym. U co trzeciego kota wirus rozwinie się w pełnoobjawową, przewlekłą chorobę, która spowoduje śmierć. Choroba jest zaraźliwa i rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem – używanie tych samych misek, walki kotów czy podczas kopulacji.

Warto szczepić koty wychodzące i mające kontakt z innymi osobnikami. Jednak nawet koty przebywające na stałe w domu i niemające na co dzień kontaktu z innymi mogą potrzebować tego szczepienia. Odporność na białaczkę przyda się w przypadku, gdy niewychodzący kot ucieknie z domu lub zamieszka z innym mruczkiem.

Przed szczepieniem kota przeciw kociej białaczce wirusowej (FeLV) należy wykonać test paskowy na FeLV/FIV, by sprawdzić, czy kot nie jest nosicielem wirusa. Nosicieli FeLV nie należy szczepić na tę chorobę, gdyż może to zaindukować jej rozwój.

Wścieklizna

Wścieklizna jest niezwykle groźną i nieuleczalną chorobą, która wpływa na mózg i układ nerwowy, powodując objawy takie jak:

• drgawki,
• paraliż,
• agresję,
• dezorientację.

Wirus rozprzestrzenia się z miejsca ugryzienia do nerwów i mózgu, a następnie do gruczołów ślinowych – ugryzienia są głównym źródłem transmisji wirusa. Wścieklizna u psów i kotów, tak jak u innych zwierząt, jest zawsze śmiertelna, a zarażone zwierzęta przeżywają od 7 do 10 dni od momentu zarażenia i umierają w agonii. Szczepienia przeciwko wściekliźnie zalecane są przede wszystkim u kotów wychodzących. Trzeba także pamiętać, że wścieklizna jest chorobą odzwierzęcą, która może być śmiertelna także dla człowieka.

Chlamydioza

Chlamydioza to choroba wywołana przez bakterię Chlamydia felis, które przenoszą się poprzez kontakt z wydzieliną ze spojówek chorych zwierząt. U kociąt chlamydioza objawia się zapaleniem spojówek, zaczerwienieniem i obrzękiem oczu, natomiast u ciężarnych kotek może powodować poronienia. Szczepienie przeciwko chlamydii u kotów nie chroni przed zakażeniem, może jednak znacząco złagodzić przebieg choroby.

Jakie są obowiązkowe szczepienia kotów?

Na obszarze zagrożonym wystąpieniem wścieklizny u zwierząt obowiązuje nakaz szczepienia wszystkich kotów przeciwko wściekliźnie. Według rozporządzenia Głównego Lekarza Weterynarii kota należy zaszczepić przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez zwierzaka 3 miesiąca życia, a kolejne szczepionki należy podawać nie rzadziej niż co 12 miesięcy. Szczepienia dodatkowe powinny być wykonywane w zależności od trybu życia danego mruczka.

Czy trzeba szczepić kota domowego?

Szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym są ważne także w przypadku kotów niewychodzących – choćby dlatego, że mruczek może się niepostrzeżenie wymknąć na zewnątrz. Mając zaszczepionego kota, będziemy też spokojniejsi, jeśli odwiedzi nas osoba mająca kontakt z innymi, potencjalnie chorymi kotami. Może się również zdarzyć, że będziemy chcieli wziąć bezdomnego kota – choćby tymczasowo – pod swój dach. Nasz zaszczepiony zwierzak będzie w takiej sytuacji znacznie bezpieczniejszy. Wreszcie szczepienie się przyda, gdy zechcemy wyjechać z kotem na urlop i niezbędny nam będzie paszport, który musi zawierać informacje dotyczące szczepień.

Kiedy zaszczepić małego kociaka?

Nowo narodzone kociaki chronione są przed chorobami dzięki przeciwciałom pobranym wraz z mlekiem matki. Ich działanie słabnie jednak w kolejnych tygodniach życia. Niezwykle wrażliwe i podatne na wszelkie choroby maluchy wymagać więc będą dodatkowego zabezpieczenia przed infekcjami.

Szczepienia u kociąt należy rozpocząć tuż po tym, gdy poziom pobranych od matki przeciwciał spadnie. Moment podania pierwszej szczepionki jest trudny do wyznaczenia, gdyż zależy od wielu czynników – stanu zdrowia kotki, kondycji kociego malucha, ewentualnego zarobaczenia i warunków, w jakich przebywa kociak. Wyznaczenie najlepszego momentu na podanie szczepionki to zadanie dla doświadczonego lekarza weterynarii, który przebada młodego kota.

Jak często szczepić kota?

Podstawowe szczepienia dla kociąt obejmują FHV, FCV i FPV. W przypadku zdrowych prawidłowo rozwijających się maluchów pierwsze szczepienia kota przeciwko chorobom zakaźnym powinny być podane miedzy 6. a 9. tygodniem życia. W szczególnych sytuacjach, gdy zdrowie kociaka jest poważnie zagrożone, pierwsze szczepionki można podać maluchowi nawet w 4. tygodniu życia. Kolejne szczepionki powinny być podawane kociakowi co 2-4 tygodnie, aż do ukończenia przez malucha 16. tygodnia życia.

Kolejne szczepienia przeciw FHV, FCV i FPV powinny być podane kotu po 12 miesiącach. Zadaniem dawki przypominającej jest wzmocnienie odporności uzyskanej po pierwszej serii szczepionek. Następnie domowe koty dorosłe można szczepić co 3 lata, a zwierzaki w szczególny sposób narażone na kontakt z wirusami (koty wychodzące, przebywające w schroniskach) powinny otrzymywać szczepionki co roku.

Jak często szczepić kota wychodzącego?

Koty wychodzące mają kontakt z innymi kotami, przez co są bardziej narażone na zachorowanie. Z tego względu wszystkie koty wychodzące powinny być szczepione co roku. W ich przypadku szczególnie ważne są szczepienia przeciwko herpeswirozie, kaliciwirozie, panleukopenii, białaczce i wściekliźnie.

A jak często kota niewychodzącego?

Koty niewychodzące nie mają kontaktu z wolnożyjącymi, potencjalnie chorymi mruczkami, dlatego ryzyko zachorowania na zakaźne choroby jest w ich przypadku niskie. Kot mieszkający wyłącznie w domu powinien być jednak szczepiony co 2-3 lata na wypadek ucieczki lub ze względu na ryzyko przyniesienia wirusów przez opiekuna na ubraniu. Kota niewychodzącego należy szczepić przeciwko herpeswirozie, kaliciwirozie, panleukopenii i wściekliźnie.

Kiedy i na co szczepić kota? Kalendarz szczepień kotów

Kalendarz szczepień kotów określa kilka wariantów postępowania zależnych od wieku, w jakim podana zostanie pierwsza szczepionka dla kota.

• P oznacza szczepienie przeciwko panleukopenii,
• H oznacza szczepienie przeciwko herpeswirozie,
• FeLV oznacza szczepienie przeciwko białaczce,
• C oznacza szczepienie przeciwko kaliciwirozie,
• Chlamyd oznacza szczepienie przeciwko chlamydiozie,
• R oznacza szczepienie przeciwko wściekliźnie.

Ile kosztuje pierwsze szczepienie kota?

Cena szczepienia podstawowego u kota zależy od rodzaju podawanej zwierzakowi szczepionki i może wynosić od 20 zł do nawet 150 zł. Znacznie droższe jest szczepienie kota za pomocą łączonych preparatów. Zastosowanie droższej, złożonej szczepionki może jednak oszczędzić zwierzakowi stresu związanego z wykonywaniem kolejnych zastrzyków.

Czy kot powinien być odrobaczony przed szczepieniem?

Szczepionki dla kotów mogą być podawane wyłącznie zdrowym, odrobaczonym zwierzętom. Zaszczepienie chorego lub osłabionego kota może bowiem zwiększyć ryzyko niebezpiecznych powikłań. Preparaty odrobaczające należy podać kotu tydzień przed planowanym szczepieniem. Każdy kot przed zaszczepieniem powinien być także dokładnie obejrzany przez lekarza weterynarii. Specjalista zmierzy kotu temperaturę, obejrzy jego oczy, dziąsła i język, omaca węzły chłonne i oceni ogólną kondycję zwierzaka.

Zachowanie kota po szczepieniu

Ryzyko wystąpienia u kota skutków ubocznych szczepienia jest stosunkowo niskie. Zwierzak po wizycie w gabinecie weterynaryjnym może być zestresowany, unikać kontaktu z opiekunem i odmawiać jedzenia. Takie zachowania po szczepieniu powinny jednak ustąpić w ciągu kilku godzin. Do lekarza weterynarii należy zgłosić się bezzwłocznie, jeśli u kota wystąpią objawy wstrząsu – obrzęk pyska i spojówek, zaburzenia oddychania, wymioty, niekontrolowane wypróżnianie czy utrata przytomności.

Nowotwór po szczepionce u kota

Powikłaniem po szczepieniu (i każdym innym zastrzyku) u kota może być pojawienie się mięsaka poiniekcyjnego. Jest to agresywny, szybko rosnący nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki łącznej. Początkowo przyjmuje postać niewielkiego zgrubienia pod skórą, jednak szybko powiększa swoje rozmiary i zmienia się w duży guz. Ze względu na ryzyko rozwinięcia się u kota nowotworu po zastrzyku, szczepienia powinny być podawane zwierzakowi nie w okolicy karku, a z boku brzucha lub w okolicy kolana. Takie umiejscowienie guza znacząco ułatwi ewentualną operację chirurgiczną.