Dlaczego koty gryzą? Zagadka rozwiązana!

Ugryzienie przez kota nie zawsze jest przejawem agresji – może mieć bardzo różne przyczyny! Zdarza się, że mruczki robią to w momencie, w którym nie radzą sobie z emocjami. Mogą być przestymulowane i wyładowywać się na głaszczących lub bawiących się z nimi opiekunach. Inną przyczyną jest próba zwrócenia na siebie uwagi albo ból towarzyszący bodźcom dotykowym. Na szczęście znajomość mowy ciała kotów pozwala niemal w 100% rozpoznać, czy mruczek gryzie z agresją, czy też tylko wyładowuje swoje kocie emocje. Co więcej, uważny obserwator jest w stanie uniknąć takiego „ataku” – wystarczy dobrze odczytywać sygnały, które wysyła czworonożny pupil. Dlaczego koty gryzą? Oto kilka możliwych wyjaśnień tego zachowania zwierzęcia!

Dlaczego koty gryzą podczas głaskania?

Jeśli podczas głaskania i przytulania kot nagle ugryzie cię w rękę lub twarz, może być to oznaka przebodźcowania. W ten sposób pupil daje ci znać, że już dziękuje za tę obfitą porcję czułości. Wówczas zostaw kota w spokoju i daj mu odpocząć od siebie. Żeby uniknąć takiego agresywnego zachowania ze strony zwierzęcia, obserwuj mowę jego ciała, która już znacznie wcześniej pokazuje zirytowanie.

Poniższe oznaki niezadowolenia możesz dostrzec przed potencjalnym aktem ugryzienia:

• futro kota puszy się z tyłu;
• zwierzę rytmicznie rusza ogonem lub „bije” nim w podłogę;
• rozszerzenie się źrenic;
• zwiększone tętno;
• mruczenie zamienione w rodzaj warczenia – warki mogą być przeplatane z donośnym miauczeniem;
• złożone uszy na boki, a wąsy ściągnięte do tyłu.

Jeśli podczas głaskania kot przestaje mruczeć, a ty zauważysz rozszerzanie się źrenic, kładzenie uszu po sobie i ruszanie ogonem, możesz być pewny, że mruczkowi przestaje się podobać. Jeśli nie zdążysz zauważyć tych sygnałów i zostaniesz ugryziony, absolutnie nie karć kota! Zrobił to w obronie własnej – właściwie to ty nie zachowałeś odpowiednich granic. Gdy zdarzy wam się taki wypadek, musisz przerwać czułości i dać kotu chwilę na uspokojenie się. Być może będzie chciał szybko uciec, być może pozostać blisko ciebie, ale już bez głaskania.

Okazanie uczuć w trakcie głaskania

Może cię to zdziwi, bo gryzienie to nic przyjemnego, jednak dla kotów delikatne skubanie to metoda na okazanie czułości. To jeden ze sposobów, w jaki kot lubi pokazywać nam, że jesteśmy dla niego ważni. Za pośrednictwem takiego zachowania koty komunikują nam swoje przywiązanie. Podgryzanie naszych dłoni i podbródka to tzw. allogrooming. Jest to pielęgnacja innego, swoista opieka polegająca na kontakcie fizycznym.

To forma opieki poprzez kontakt fizyczny, zwykle polegający na tym, że jedno zwierzę dotyka innych zwierząt jakąś częścią ciała. To mechaniczny ruch pielęgnacyjny przypominający drapanie, skubanie, głaskanie lub pocieranie (u niektórych zwierząt lizanie i podgryzanie) i jest skierowany na zewnętrzną powierzchnię ciała, niezależnie od tego, czy ta powierzchnia jest futrem, piórami czy gołą skórą.

Silny instynkt łowiecki i nieprawidłowa socjalizacja

Koty mają niezwykle rozwinięty instynkt łowiecki. A powiedzmy sobie szczerze – w  domowych warunkach kot, który jest niewychodzący i nie ma kociego towarzysza – nie ma zbytniej możliwości zaspokajania potrzeb swojej drapieżnej natury. Większość opiekunów uważa, że kiedy mały kot gryzie ręce, to jest to niezwykle urocze – i nie reaguje. I w tym tkwi błąd, bo starszy kot nauczony takich zachowań – gryzienia naszych rąk czy stóp – sprawia większy ból swojemu opiekunowi.

Mimo że w większości przypadków kot nie gryzie w sposób agresywny, to nieodpowiednie wychowywanie go i niewłaściwa socjalizacja mogą tę sytuację szybko zmienić. Zabawa kociego rodzeństwa, a potem również dorosłych kotów żyjących w grupie jest dość ostra i polega na symulowaniu polowania i ataków. Nie ma w tym absolutnie nic złego – zabawa pomaga mruczkowi zaspokoić naturalne instynkty. Nigdy nie lekceważ tej potrzeby. Może się jednak zdarzyć – szczególnie jeśli bawisz się z mruczkiem rękoma – że stworzysz małego, gryzącego, wąsatego potwora… Zabawa twoim ciałem nie jest wskazana, ponieważ mocno pobudzony, dorosły kot może się w niej łatwo zagalopować. Początki bywają niewinne i często dotkliwe zadrapania czy ugryzienia zrzucamy na karb euforii w trakcie zabawy. Stąd już tylko jeden krok do obudzenia w kocie zachowań agresywnych względem nas.

A jak je rozpoznać? Znów: czytać z mowy ciała. Agresja u kotów objawia się przede wszystkim syczeniem, zmarszczeniem pyszczka i położeniem uszu po sobie. Jeśli widzisz takie zachowanie u swojego kota podczas zabawy, wiedz, że czas działać. Aby uniknąć agresji względem opiekunów, nigdy nie należy bawić się z podopiecznym swoimi częściami ciała – jakkolwiek dziwnie to brzmi… Ręce, stopy czy włosy nie są odpowiednimi zabawkami! Znacznie lepsza będzie na przykład wędka z piórkiem, które futrzak będzie mógł upolować podczas wspólnej zabawy. Jeśli jednak ugryzienie przez mruczka jest wolne od tych sygnałów, możesz być spokojny – kot nie chciał cię zaatakować, a jedynie dać znać, że czegoś potrzebuje.

Dlaczego kot gryzie? Bo jest zestresowany

Gdy kot jest niespokojny i żyje w ciągłym w stresie, to zaczyna wykazywać agresywne zachowania. Koty są niezwykle wrażliwe, a źródłem stresu może być na przykład:

• pojawienie się nowego członka rodziny,
• przeprowadzka do nowego miejsca zamieszkania,
• zmiana codziennej rutyny związana ze zmianą pracy opiekuna.

Wówczas trzeba dać mu trochę przestrzeni, sprawić, by na nowo poczuł się bezpiecznie i nie stresować go swoją nieustanną obecnością. Należy zapewnić mu spokojną przestrzeń do życia – cichą, czystą, z odrobiną prywatności. Ważne jest też zapewnienie zwierzakowi drapaka do wskakiwania, który da mruczkowi możliwość obserwowania otoczenia z bezpiecznego ukrycia na wysokości. Jeśli u kota pojawią się także inne oznaki stresu, należy poprosić o pomoc behawiorysty.

Bo ma problemy zdrowotne

Zwierzak może też odruchowo ugryźć opiekuna, gdy ten niechcący nadepnie mu na łapkę lub ogon. Również ból spowodowany chorobą to coś, przed czym zwierzak będzie bronił się zębami i pazurami. Istnieje wiele problemów zdrowotnych powodujących u kota ból, a objawiających się jedynie rozdrażnieniem lub gryzieniem.

Na przykład zespół falującej skóry (hiperestezja/przeczulica) to schorzenie, które powoduje ból przy głaskaniu wzdłuż kręgosłupa. Jedne z objawów przeczulicy: gryzienie okolic ogona i łap, zwijająca lub marszcząca się skóra na grzbiecie, nagła zmiana nastroju na agresywny, wokalizacje oraz wspomniany ból podczas głaskania mięśni wzdłuż kręgosłupa. Gdy kot cierpi na tę chorobę, może zachowywać się agresywnie, ponieważ pieszczoty sprawiają mu fizyczny ból. Jeśli kot zaczyna gryźć w sytuacjach, które wcześniej nie sprawiały mu problemów, należy zabrać go do lekarza weterynarii. Specjalista dokładnie przebada czworonoga, by wykluczyć lub potwierdzić podłoże zdrowotne, a następnie zaleci odpowiednie postępowanie.

Kot podgryza, by zwrócić uwagę

Kolejną przyczyną, dla której koty gryzą, jest nuda. Niektóre mruczki pozostają kociętami przez całe życie. Ich wewnętrzne dziecko uaktywnia się szczególnie wtedy, gdy mają zbyt wiele niespożytej energii i gdy doskwiera im nuda. Nie zdziw się, że starają się wówczas zwrócić na siebie twoją uwagę. Najbardziej skutecznym komunikatem niewerbalnym, który sprawi, że na pewno zostaną zauważone, jest – a jakże – uszczypnięcie kogoś ząbkami.

Takie zachowanie zwykle połączone jest z bieganiem, turlaniem się, a niekiedy wystawianiem brzuszka do góry. Jeśli widzisz taką gamę zachowań, możesz być niemal pewny, że kot nie ugryzł cię z agresją, a jedynie z intencją nawiązania interakcji. Oczywiście nie oznacza to, że powinieneś na takie zachowania pozwalać. Nadmiar energii zwierzaka warto za to spożytkować na przykład poprzez wspólną zabawę imitującą łańcuch łowiecki.

Jak oduczyć kota gryzienia?

Jeśli chcesz uniknąć niewłaściwego zachowania twojego kota, musisz przestrzegać trzech głównych zasad:

• zwracać uwagę na kocią mowę ciała,
• nie traktować dłoni jak zabawek,
• nie stosować kar fizycznych.

Najczęstszym błędem popełnianym, gdy kot gryzie ręce, jest próba ich odsunięcia. Zwierzak jeszcze mocniej wgryzie się wtedy w ciało – to naturalna reakcja, gdyż czuje, że ofiara mu się wyrwa. Zamiast odsuwać dłoń, przesuń ją w stronę kota (jego szczęki), wówczas rozluźni uścisk.