Kocie choroby. Czym możesz zarazić się od kota?

Koty, jak każde inne zwierzęta, chorują i są predysponowane do niektórych przypadłości. Jednak czy kot może zarazić czymś człowieka? Czy kocie choroby są zaraźliwe? Sprawdźmy!

Czy kocie choroby są zaraźliwe?

Jakie choroby możesz złapać od swojego pupila? Czy jest się czego bać? Sprawdź, jakie choroby przenoszą koty i jak uniknąć zakażenia.

Koronawirus

Dzięki niedawno ujawnionym informacjom, że koronawirus zdarza się u kotów, na kocich opiekunów padł strach, a szanse na adopcję kotów bezdomnych drastycznie zmalały. Chociaż różne typy koronawirusa są częstymi przypadłościami kotów, to Covid-19 występuje u nich niezwykle rzadko. Co najważniejsze: według dotychczas przeprowadzonych badań, koronawirus SARS-Cov-2 powodujący chorobę Covid-19 nie może być przenoszony na ludzi przez koty.

Jednak może się zdarzyć, że to ty przekażesz Covid-19 swojemu kotu. Dlatego w razie choroby unikaj całowania zwierzaka, nie dziel się z nim swoim jedzeniem i myj ręce przed jego dotknięciem. Dodatkowo zwiększ dbałość o jego higienę. Czystość w kocim domu to podstawa zdrowia zarówno kota, jak i opiekuna, i zawsze trzeba o nią dbać. Jednak w przypadku zachorowania tym bardziej.

Posocznica

Jeśli zostaniemy pogryzieni przez chorego kota i skończy się to zakażeniem, u człowieka może wystąpić szereg komplikacji. Łagodny obrzęk i ból to powszechne konsekwencje kociego ataku, ale na skrajnym końcu możliwych powikłań, jeśli kot jest zakażony, może znaleźć się śmiertelna posocznica (inaczej sepsa – zagrażająca życiu dysfunkcja narządów spowodowana niewłaściwą reakcją organizmu na zakażenie).

Należy zawsze dokładnie umyć miejsce po pogryzieniu czy podrapaniu przez kota, szczególnie nieznajomego. Ranę należy zdezynfekować i jak najszybciej zastosować środek antyseptyczny. Jeśli nie masz pewności, czy zrobiłeś to prawidłowo, zasięgnij porady lekarza.

Wścieklizna

Wścieklizna to obecnie najgroźniejsza choroba odzwierzęca wywoływana przez wiele różnych szczepów wirusów z rodzaju Lyssavirus. Choć zarażenie się wścieklizną od kota jest możliwe, to zdarza się niezwykle rzadko. To zasługa profilaktycznych szczepień zwierząt domowych i wdrożenia odpowiednich procedur. W przypadku kotów szczepienia nie są obowiązkowe, jednak powinien zdecydować się na nie każdy opiekun kota wychodzącego.

Do zakażenia u człowieka dochodzi w wyniku ugryzienia przez wściekłe zwierzę, rzadziej za pośrednictwem śliny. Jeśli ugryzł cię nieznany kot i zdarzyło się to na ulicy, podwórku czy w schronisku, obowiązujące w Polsce przepisy prawne mówią o konieczności wizyty w najbliższym sanepidzie. Jeśli nie wiesz, czy kot był szczepiony przeciw wściekliźnie, możesz dostać serię zastrzyków przeciw wirusowi wścieklizny. Choć bolesne, to mogą uratować życie i zdrowie w przypadku niechybnego zarażenia.

Choroba kociego pazura

Niektóre koty – zwłaszcza te bezdomne i kocięta – są nosicielami bakterii Bartonella henselae i Bartonella clarridgeiaee, które są przenoszone przez pasożyty: wszy, świerzbowce, kleszcze i pchły. Zakażone koty stają się nosicielami bakterii. Nie każdy kot-nosiciel zachoruje na bartonellozę – u większości osobników objawy nie występują do momentu, w którym nie dojdzie do osłabienia układu odpornościowego. 

Zwierzęta są bezobjawowymi nosicielami – nie jest możliwe rozpoznanie, czy kot przenosi chorobę. Choroba kociego pazura jest najczęściej przenoszona przez młode kotki i zarażają się nią dzieci do 15. roku życia. Objawy obejmują guzy, pęcherze, obrzęk węzłów chłonnych, bóle głowy, nudności, a u nielicznych pacjentów – po kilku tygodniach – gorączkę. Infekcja ostatecznie ustąpi samoistnie, ale w niektórych przypadkach mogą być wymagane antybiotyki. Profilaktyka polega na unikaniu zadrapań lub ugryzień przez koty, a także dbaniu o higienę pupila i zapobieganiu jego zapchleniu. Na szczęście nie przenosi się z człowieka na drugiego człowieka.

Toksoplazmoza

Toksoplazmoza (choroba wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii) to chyba najczęściej podawany przykład choroby przenoszonej przez koty. Żywicielami pośrednimi T.gondii mogą być natomiast wszystkie zwierzęta, a zarażenia od kotów stanowią niezwykłą rzadkość. Wokół toksoplazmozy narosło wiele mitów i nieścisłości. Zarażenie się od kota stanowi nie lada wyzwanie. Sam kot zarazić się może, gdy zje zarażone zwierzę, zakażone surowe lub niedogotowane mięso. Zdecydowanie bardziej na kocie choroby narażone są koty wychodzące.

Po zarażeniu w jelitach kota dochodzi do powstawania bardzo dużej ilości oocyst, które wydala on wraz z kałem przez około 1-3 tygodnie jedynie jeden raz w życiu. Wydalone oocysty stają się inwazyjne dla ssaków (w tym człowieka), jednak dopiero po dłuższym czasie (ok. 2 doby) przebywania w odpowiedniej temperaturze, wilgotności i przy dostępie tlenu. Bakterie znajdują się w kocich odchodach. Oznacza to, że aby się zarazić, oocysty musiałyby dostać się do wnętrza naszego organizmu wraz z kałem po minimum 2 dniach od wydalenia go z kociego organizmu.

Kot nie przenosi oocyst z odbytu na futerko, więc od samego głaskania nie da się zarazić. Należy jednak zawsze myć warzywa i owoce, bo gdyby zakażony kot załatwił się w ich okolicy gdzieś na zewnątrz, to transport bakterii do organizmu człowieka jest możliwy.

Salmonella

Jak każde zwierzę, kot może być nosicielem bakterii salmonelli. Bakterie z tego rodzaju można znaleźć w przewodzie pokarmowym naszych czworonożnych podopiecznych, te jednak nie mają w związku z tym żadnych przypadłości. Bakterie te częściej wykrywane są w kale kotów karmionych surowym mięsem. 

Można zarazić się nią przez kontakt z kałem zarażonego kota. Objawy zatrucia salmonellą to ciężka biegunka i wymioty. Jeśli twój kot je surowe mięso lub poluje samodzielnie, jest wielokrotnie bardziej narażony na zarażenie się bakterią.

Bąblownica

To bardzo rzadka, ale niebezpieczna choroba pasożytnicza powodowana przez larwalną postać tasiemca Echinococcus granulossus (bąblowica jednokomorowa) lub rzadziej E. multilocularis (bąblowica wielokomorowa). U ludzi do zarażenia dochodzi drogą pokarmową poprzez połknięcie jaj tasiemca obecnych na sierści kota lub zanieczyszczonej żywności. Z połkniętych jaj w organizmie człowieka rozwijają się larwy (może to bezobjawowo trwać wiele miesięcy), które osiedlają się głównie w wątrobie i płucach.

Grzybica

Kocie choroby to również przypadłości skórne. Grzybice skórne wywołane przez dermatofity to jeden z częstszych problemów kotów. Najważniejszym grzybem z tej grupy jest Microsporum canis. Niestety, grzybica cechuje się wysoką zaraźliwością zarówno w stosunku do innych zwierząt, jak i ludzi. Człowiek zaraża się poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzęciem. Nie tylko głaskanie chorego kota może być ryzykowne, ale również przebywanie w zakażonym środowisku. Głównym objawem choroby są złuszczające się zmiany, którym towarzyszy utrata włosów.

Leczenie jest długotrwałe (leki, szczepionka, antyseptyczne kąpiele). Aby nie dopuścić do zakażenia, należy utrzymywać porządek, prać pościel, kocie legowiska i koce, a przede wszystkim często myć ręce.

Świerzb

Świerzb wywoływany jest przez świerzbowca drążącego, pasożyta należącego do rodziny roztoczy. Zarażony kot zaczyna łysieć, a odkryta skóra jest sucha. Świerzbowce kocie mogą zarazić człowieka, ale ryzyko jest niewielkie i dotyczy osób o znacznie obniżonej odporności. Konsekwencją zarażenia jest lekkie zaczerwienienie i swędzenie, które ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. Obserwuj furto kota (czy nie ma pierwszych objawów łysienia), a także często myj ręce.

Lamblioza

Wraz z kałem kotów mogą być wydalane do środowiska pasożyty jelitowe, np. lamblie lub glisty kocie. Człowiek zaraża się lamblią drogą pokarmową. Bywa i odwrotnie – to my zarażamy naszego pupila. Na zarażenie nimi narażone są zwłaszcza dzieci, które bawią się w piasku czy glebie. Niekoniecznie akurat te, które w domu mają pupila.

Objawy zarażenia pierwotniakiem giardia lamblia pojawiają się już po kilku dniach. Są to wymioty i biegunka. Następnie dochodzi do spadku masy ciała, zaniku mięśni, senności. Kuracja lekami trwa kilka dni.

Chlamydioza

To choroba bakteryjna wywoływana przez bakterię Chlamydophila felis. Najczęściej dotyka młode koty, które nie wykształciły jeszcze systemu odpornościowego. Objawia się kocim katarem, kichaniem, ropnym zapaleniem spojówek oraz chorobą dróg oddechowych. Podstawową drogą zakażenia dla człowieka jest kontakt z wydzieliną z worka spojówkowego chorego pupila. W celu zapobiegania chorobie u kotów stosuje się coroczne szczepienia ochronne.

Podczas zakażenia u człowieka objawy choroby zazwyczaj nie pojawiają się. W skrajnych przypadkach u mężczyzn można zauważyć nieprawidłową wydzielinę z cewki moczowej, u kobiet natomiast upławy, uczucie pieczenia podczas oddawania moczu, ból w podbrzuszu, przedłużenie miesiączki. Nieleczona chlamydioza może być niebezpieczna i prowadzić do niepłodności, zwłaszcza u kobiet.

Robaczyce

Tasiemce, tęgoryjce i obleńce – to kocie choroby pasożytnicze, z którymi koty się borykają i mogą potencjalnie zarazić nimi człowieka. Możesz temu zapobiec, regularnie odrobaczając kota u weterynarza i przestrzegając podstawowych zasad higieny. Należy podkreślić, że człowiek rzadko staje się żywicielem tych pasożytów – jest raczej żywicielem przypadkowym.

Kocie choroby – jak ich uniknąć?

Choroby odzwierzęce, czyli zoonozy, to choroby wywoływane przez wirusy, bakterie, grzyby czy pasożyty. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez bezpośredni kontakt z chorym kotem lub nosicielem albo kontakt z jego wydzielinami i wydalinami. Na szczęście większość zoonoz, którymi można zarazić się od kota, występuje sporadycznie, natomiast aby zapobiec innym, wystarczy przestrzegać zasad higieny oraz dbać o zdrowie naszego pupila.