16.05.2019
8 najdziwniejszych anomalii genetycznych u kotów
Joanna Nowakowska
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Te koty wyglądają naprawdę niecodziennie - wszystko przez geny. I nie, nie zawsze jest to sprawka człowieka.
fot. Shutterstock
Patrząc na różne rasy psów, można zwątpić czy chihuahua i dog niemiecki to wciąż ten sam gatunek zwierzęcia. Wskutek hodowli powstała ogromne zróżnicowanie wyglądu i wielkości w obrębie jednego gatunku Canis lupus familiaris, czyli psa domowego. Świadoma hodowla i spontaniczne mutacje ukształtowały – i wciąż kształtują – obecne rasy psów. Jeśli natomiast chodzi o kota domowego, zróżnicowanie między różnymi rasami nie jest aż tak wielkie, ale i tu możemy znaleźć efekty kilku zaskakujących mutacji genetycznych. Nie każda mutacja prowadzi do powstania nowej rasy. Na szczęście. Oto wady genetyczne, które występują u kotów najczęściej.
1. Wady genetyczne u kotów: polidaktylia
Wada wrodzona polegająca na wykształceniu dodatkowego palca lub palców. Około 50% potomstwa, którego jeden z rodziców był nosicielem genu polidaktylii, odziedziczy tę cechę. Zwykle koty mają po 5 palców w każdej przedniej łapie i po 4 w tylnej, co daje w sumie 18 palców. W przypadku polidaktylii palców tych jest więcej. U rekordzisty było ich aż 28! Najczęściej polidaktylia u kotów objawia się w postaci dodatkowego palca w przednich kończynach, tak jest na przykład u znanych kotów Hemingwaya. Stosunkowo często spotyka się ją u maine coonów.
Mutacja ta w żaden sposób nie upośledza zdrowia kota, nie wiążą się z nią żadne dodatkowe niedomagania czy wady rozwojowe. Gdyby jednak dodatkowy palec przeszkadzał kotu w poruszaniu się (wrastający ukryty pazur, palec niepołączony z kością, bez możliwości wciągania pazura, zahaczający i sprawiający ból), lekarz weterynarii może zdecydować o konieczności jego amputacji.
Dawniej wierzono, że koty z polidaktylią przynoszą szczęście, dlatego chętnie zabierali je na pokład marynarze.
2. Wady genetyczne u kotów: szylkretowy kocurek
Gdy widzisz szylkretowego kota, prawie na pewno jest to kotka. Samce o takim umaszczeniu są niezwykłą rzadkością – pojawiają się raz na 50 tysięcy urodzeń. Jeszcze większą rzadkością są szylkretowe kocury, które są płodne. Większość i tak nielicznych szylkretowych chłopaków nie może pozostawić po sobie potomstwa.
Rudy i czarny kolor futra przenoszone są przez chromosomy X, przy czym każdy chromosom może kodować tylko jeden z tych kolorów. Zatem, by spotkały się oba te kolory u kota, muszą być obecne w jego komórkach dwa chromosomy X. Tak dzieje się u kotek. Z powodu anomalii genetycznej pojawiają się czasem osobniki z dodatkowym chromosomem, czyli o genotypie XXY – samce, które dzięki obecności dwóch chromosomów X mają zarówno czarne, jak i rude umaszczenie – szylkretowe. Podejrzewa się, że nieliczne płodne szylkretowe kocurki mają komórki z różnymi zestawami genów – raz jest to XX, innym razem XY.
3. Wady genetyczne u kotów: vitligo
Podobnie jak u ludzi, także u kotów może wystąpić bielactwo (vitligo), czyli stan polegający na częściowej utracie pigmentu w skórze. W efekcie na futrze i skórze zwierząt pojawiają się białe plamy. Kot może urodzić się normalnie umaszczony i dopiero z wiekiem jego futro ulega odbarwieniu.
Najbardziej znanym kotem z vitligo jest Scrappy, zwany czasem kocim Michaelem Jacksonem.
4. Wady genetyczne u kotów: skrócenie ogona
Występuje u kilku ras kotów i spowodowane jest różnymi mutacjami genetycznymi. Niektóre mutacje nie wpływają na zdrowie i komfort życia kota, inne powodują duży ból, a także inne problemy. Bolesność tylnego odcinka kręgosłupa i ogona to przypadłość na przykład kotów rasy manx i japoński bobtail. U manxów mutacja może skutkować także bólem tylnych nóg i nieprawidłowym poruszaniem się, problemami z defekacją i oddawaniem moczu.
Z kolei takie krótkoogoniaste rasy jak kurylskie bobtaile i karelskie bobtaile mogą bez trudu i bólu machać krótkimi ogonkami do woli.
5. Wady genetyczne u kotów: oklapnięte uszy
Szkockie foldy zdobywają w ostatnich latach ogromną popularność, między innymi dzięki Maru (temu Maru od pudełek). W obrębie rasy występują zarówno osobniki z uszami normalnie rozwiniętymi, jak i z uszami załamanymi do przodu. To załamanie jest efektem wady genetycznej, wpływającej na budowę chrząstki.
Mutacja ta jest dominująca, nie tylko wpływa na kształt małżowiny usznej, ale też wady w budowie kręgosłupa i tylnych nóg, zwapnienia, sztywnienia i deformacje. By temu zapobiec, zakazane jest krzyżowanie dwóch szkockich foldów ze zwisłymi uszami.
6. Wady genetyczne u kotów: dodatkowe uszy
Kot z czterema uszami to rzadkość. W istocie kot taki ma tylko dwoje uszu plus dwa dodatkowe wyrostki, które tylko wyglądają jak uszy. Na szczęście ta mutacja jest czysto kosmetyczna i poza ciekawym efektem wizualnym nie wiąże się z żadnymi problemami zdrowotnymi.
7. Wady genetyczne u kotów: koci jamnik
Tak nazywa się czasem krótkołape koty rasy munchkin. Wyglądają słodko, ale czy są zdrowe? Skrócenie kończyn u munchkinów jest efektem wady genetycznej zwanej achondroplazją. To po prostu kocie karzełki. Budzą wiele kontrowersji i choć według niektórych poruszają się równie sprawnie co wszystkie koty, dla innych jest to słabym argumentem. Skrócenie łap przy normalnej długości tułowia może skutkować podobnymi problemami, jak u psich jamników – bólami kręgosłupa, otyłością, problemami ze stawami.
Najbardziej znanym kotem rasy munchkin jest celebrytka Lil Bub. Ostatnich kilka najniższych kotów świata było również przedstawicielami tej rasy.
8. Wady genetyczne u kotów: janusowe koty
Janus był bóstwem rzymskim, przestawianym z dwoma twarzami. Janusowe koty rodzą się bardzo rzadko i rzadko przeżywają dłużej niż kilka dni z uwagi na liczne wady rozwojowe. Większość ginie jeszcze podczas ciąży. Rozdwojenie pyszczków jest tylko jedną z widocznych wad.
Wszystko wskutek niepełnego podziału zarodka we wczesnym etapie ciąży. Zamiast bliźniaków, tworzy się jeden organizm z dwiema „twarzami”. Najdłużej żyjącym janusowym kotem był Frank i Louis, który dożył 15 lat.
Miał dwa pyszczki, ale tylko jeden mózg, dwoje funkcjonalnych oczu, jeden czynny otwór gębowy. Jego wada nie uniemożliwiła mu normalnego życia.
Zobacz powiązane artykuły
29.10.2024
5 dowodów na to, że starsze koty są niesamowite
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Rozczulają nas słodkie kocięta, ale nie należy lekceważyć kocich seniorów – sprawdźcie, dlaczego!
undefined
25.10.2024
Lampart Plamisty – piękno, siła i tajemnica w jednym
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Lampart plamisty (Panthera pardus) to jedno z najbardziej majestatycznych zwierząt na naszej planecie. Jego elegancja, zwinność i imponująca szata sprawiają, że trudno przejść obok niego obojętnie. Ten dziki kot, choć doskonale przystosowany do życia w dziczy, zmaga się z coraz większymi zagrożeniami. Co warto wiedzieć o lamparcie plamistym, który mimo swojej siły potrzebuje naszej ochrony?
undefined
15.10.2024
Uzębienie kota skrywa wiele tajemnic! Oto 4 ciekawostki
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Kocie uzębienie to prawdziwe dzieło sztuki. Skrywają wiele ciekawych funkcji oraz interesujących rozwiązań.
undefined