Niewydolność nerek u kota. Jak dbać o kota z niewydolnością nerek?

Nerki pełnią w organizmie niezwykle ważną rolę. Odpowiadają przede wszystkim za filtrowanie i wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii wraz z moczem. Ich rolą jest także wytwarzanie hormonów niezbędnych do utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi oraz erytropoetyny pobudzającej szpik kostny do wytwarzania czerwonych krwinek. Dlatego uszkodzenie nerek prowadzić będzie między innymi do potencjalnie śmiertelnego zatrucia organizmu, anemii i niebezpiecznego wzrostu ciśnienia krwi. Koty to zwierzęta szczególnie narażone na choroby związane z układem moczowym, w tym problemy z nerkami. Jakie są objawy schorzenia nerek u kota? I jak przedłużyć życie kotu z przewlekłą niewydolnością nerek?

Przyczyny niewydolności nerek u kotów

Schorzenia nerek mogą rozwinąć się u każdego kota, niezależnie od płci, wieku czy rasy. Jednak na choroby nerek zapadają przede wszystkim mruczki w wieku powyżej 15 lat. Bezpośrednią przyczyną niewydolności nerek jest ich uszkodzenie, przez co tracą one zdolność do filtrowania krwi. Do takiego uszkodzenia dojść może na wiele sposobów. W zależności od przyczyny choroby, niewydolność nerek u kota może mieć formę ostrą i przewlekłą.

Ostra niewydolność nerek u kota

Ostra niewydolność nerek (ONN) - zwana inaczej ostrym uszkodzeniem nerek (OUN) - to choroba, która rozwija się gwałtownie. Do ostrego uszkodzenia nerek prowadzić mogą:

• zakażenie,
• zatrucie (na przykład toksycznymi roślinami lub lekami przeznaczonymi dla ludzi),
• zapalenie trzustki,
• nowotwory dróg moczowych,
• zatkanie moczowodu w przebiegu kamicy nerkowej.

Ostre uszkodzenie nerek jest zazwyczaj odwracalne, jednak dojść może do przekształcenia się formy ostrej w przewlekłą chorobę nerek.

Przewlekła niewydolność nerek u kota

Przewlekła niewydolność nerek (PNN) - zwana prawidłowo przewlekłą chorobą nerek (PChN) - to schorzenie, które rozwija się stopniowo. Najczęstszą jego przyczyną jest idiopatyczne śródmiąższowe zapalenie nerek występujące zazwyczaj u starszych kotów. Przewlekła choroba nerek może jednak pojawić się także u młodszych kotów, jako konsekwencja wrodzonych wad anatomicznych, takich jak dysplazja lub wielotorbielowatość nerek. Może również stanowić powikłanie po ostrym uszkodzeniu nerek lub pojawić się w przebiegu innych chorób, w tym:

• odmiedniczkowego zapalenia nerek,
• kardiomiopatii przerostowej,
• chorób wirusowych, takich jak FIP, FIV, FeLV.

Przewlekła choroba nerek prowadzić będzie do nieodwracalnego, postępującego uszkodzenia komórek nerek i całkowitej niewydolności narządu.

Objawy niewydolności nerek u kotów

W przebiegu choroby nerek u kota dochodzi do postępującego zatrucia organizmu mocznikiem. W przypadku niewydolności nerek w ostrej formie objawy często pojawiają się nagle i mają duże nasilenie. U kotów przewlekle chorych na nerki symptomy będą narastać stopniowo – zwierzak staje się trochę bardziej ospały i więcej pije. Niepokojące objawy PChN pojawiają się dopiero wtedy, gdy uszkodzone zostanie 75% komórek narządu. Sprawia to, że choroba przez długi czas pozostaje niezauważona, a koty trafiają do lekarza weterynarii zazwyczaj dopiero wtedy, gdy dojdzie do poważnego zatrucia organizmu.

Wśród objawów choroby nerek u kotów wymienia się m.in:

• zwiększone pragnienie,
• osłabienie, apatia,
• oddawanie większej ilości moczu,
• załatwianie się poza kuwetą,
• brak apetytu,
• wymioty,
• utratę masy ciała,
• nieprzyjemny zapach z pyszczka,
• owrzodzenia jamy ustnej.

Zatrucie organizmu i wzrost ciśnienia krwi stanowić będą poważne zagrożenie życia kota. Dlatego, jeśli u zwierzaka pojawią się jakiekolwiek objawy mogące świadczyć o chorobie nerek, należy jak najszybciej zabrać kota do weterynarza.

Diagnozowanie schorzeń nerek u kotów

W przypadku podejrzenia choroby nerek kota należy poddać dokładnym badaniom. Podczas wizyty w gabinecie lekarz weterynarii oceni ogólny stan zdrowia zwierzaka i na podstawie występujących u niego objawów zleci wykonanie niezbędnych badań. Do postawienia odpowiedniej diagnozy niezbędne będzie kilkukrotne wykonanie badań krwi i moczu.

Uszkodzenie nerek objawiać się będzie podwyższonym stężeniem mocznika i kreatyniny, a często także anemią. Natomiast analiza moczu chorego kota wykaże nieprawidłowy stosunek białka do kreatyniny i obecność kamieni moczowych. Lekarz weterynarii wykona kotu także USG nerek, które pozwoli lepiej oszacować stopień zaawansowania choroby.

Na podstawie wyników badań, stężenia kreatyniny i mocznika we krwi kota, specjalista określi stadium choroby i dobierze odpowiednie leczenie.

Leczenie choroby nerek u kotów

Sposób leczenia kota z chorymi nerkami zależeć będzie przede wszystkim od przyczyny uszkodzenia nerek i stopnia zaawansowania choroby. Ostre uszkodzenie nerek wymagać będzie intensywnego leczenia i hospitalizacji. Natomiast leczenie w przypadkach przewlekłych będzie miało za zadanie spowolnić dalsze postępowanie choroby i może obejmować:

• leczenie pierwotnej przyczyny choroby nerek (nowotwór, choroba wirusowa, choroby innych narządów),
• wprowadzenie kotu karmy weterynaryjnej,
• ustabilizowanie ciśnienia krwi,
• podawanie nawadniających kroplówek,
• leczenie anemii,
• podawanie leków pobudzających apetyt lub dokarmianie przez zgłębnik,
• leczenie objawowe powikłań występujących w przebiegu choroby.

U zwierząt natomiast nie dokonuje się przeszczepów nerek – jest to zabieg nie tylko niezwykle drogi, ale także nieetyczny ze względu na brak możliwości udzielenia zgody przez kota-dawcę.

Kot z chorymi nerkami musi przebywać pod stałą opieką lekarza weterynarii. Niezbędne będzie regularne wykonywanie badań kontrolujących przebieg choroby.

Czym karmić kota z niewydolnością nerek?

Dieta dla kotów chorych na nerki dobierana jest na podstawie występujących u zwierzaka objawów i stadium zaawansowania choroby. Koty w początkowych stadiach choroby nie będą wymagać podawania karmy weterynaryjnej – w ich przypadku opiekun musi dbać o odpowiednie nawodnienie pupila i uważnie obserwować, czy objawy nie ulegną zaostrzeniu. Natomiast koty z zaawansowaną chorobą należy żywić karmą weterynaryjną o obniżonym poziomie fosforu. Jeśli problemom z nerkami towarzyszyć będzie także kamica moczowa, anemia lub nadciśnienie, dieta kota wymagać będzie dodatkowych modyfikacji i precyzyjnie dobranych ilości poszczególnych składników odżywczych. Z tego względu opiekunom chorych kotów odradza się samodzielne przygotowywanie kotu posiłków.

W ciężkich przypadkach u chorych kotów wystąpić może brak apetytu, który utrudnia regenerację organizmu i przyspiesza rozwój choroby. W takich przypadkach konieczne może być zachęcanie kota do jedzenia poprzez dodawanie do jedzenia smakowitych dodatków lub podgrzewanie posiłków. Lekarz weterynarii może też zalecić podawanie kotu leków poprawiających apetyt lub dokarmianie go za pomocą sondy doprzełykowej.

Rokowania u kota z chorobą nerek

Rokowanie w przypadku chorób nerek zależy od wielu czynników, między innymi od stopnia zaawansowania choroby i jej przyczyny. Ostre uszkodzenie nerek w około 50% przypadków prowadzi do śmierci kota, choć możliwy jest całkowity powrót do zdrowia. Przewlekła choroba nerek jest nieuleczalna i zawsze prowadzi do śmierci kota. Czas przeżycia zwierzaka uzależniony jest głównie od stadium, w którym rozpoczęte zostało leczenie. Prawidłowa opieka nad kotem może zapewnić mu komfort życia przez 2-3 lata od postawienia diagnozy.

Profilaktyka chorób nerek

Badania wykazują, że niewydolność nerek może rozwinąć się u ponad połowy starszych kotów. Niestety nieleczone problemy z nerkami mogą przerodzić się w chorobę nieuleczalną i szybko postępującą. Z tego względu każdemu mruczkowi należy regularnie wykonywać profilaktyczne badanie moczu – nawet wtedy, gdy zwierzak nie wykazuje żadnych niepokojących objawów.