Sercowy robak może zagrażać każdemu kotu. Dirofilarioza – co to takiego?

Jeszcze do niedawna dirofilarioza nie stanowiła zagrożenia dla zwierząt mieszkających w Polsce. Jednak około 4 lat temu Instytut Zdrowia Publicznego (Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie) ostrzegał, że ta psia i kocia choroba zadomowiła się w naszym kraju. Do tej pory spotykana była jedynie w krajach o ciepłym klimacie, z pominięciem obszaru Europy Środkowej.

Czym jest dirofilarioza?

Dirofilarioza to choroba pasożytnicza wywoływana przez nicienie z rodzaju dirofilaria. Jej nosicielem są komary i to poprzez ich ukąszenie dochodzi do zarażenia. Dirofilarioza u kota występuje w dwóch formach klinicznych:

• postać sercowo-płucna – dirofilaria immitis
• postać podskórna – dirofilaria repens (występująca częściej)

Choć pasożyt dirofilaria immitis po raz pierwszy w 1921 roku został wykryty u brazylijskiego kota, to zdecydowanie częściej występuje u psów. To właśnie ich krew wolą spożywać komary. Łatwiej też go u nich leczyć. U kotowatych przebieg choroby jest zazwyczaj dużo cięższy.

Sercowy robak

Pasożyt dirofilariozy jest też określany mianem robaka sercowego. Skąd ten przydomek? Niestety nie chodzi o wrażliwość robaków, a o miejsce, w którym lubią bytować. Choć w większości przypadków gromadzą się głównie w naczyniach płucnych, to przy zaawansowanej inwazji można znaleźć je również w prawej komorze serca. Stąd też druga nazwa choroby: „robaczyca serca” (heartworm disease).

Dirofilarioza u kota – objawy

Zwierzę, które poprzez ukąszenie komara zostanie zainfekowane dirofilariozą, może nawet przez kilka lat nie mieć żadnych objawów chorobowych.

• Dirofilaria immitis:

do swego rozwoju potrzebuje dwóch żywicieli: pośredniego i ostatecznego. Jego wzrost wspomaga wysoka temperatura. Może osiągnąć nawet do 30 cm. Nosicielami pasożyta są komary. To odmiana rzadziej spotykana w Polsce. Choroba ma charakter przewlekły i nieodwracalny, a konsekwencją zarażenia może być nawet śmierć zwierzęcia. Im większe zwierzę, tym mniej groźne będą objawy.

Powoduje zamknięcie naczyń krwionośnych przez zatory i zakrzepy, równoczesne poszerzenie naczyń, przez co przybierają kręty przebieg. Wszystko to może prowadzić do nadciśnienia w tętnicach płucnych i stanu zapalnego w płucach. Efektem będą:

• duszności,
• kaszel z krwią,
• tendencja do przemęczania się,
• omdlenia,
• drgawki,
• niewydolność krążenia,
• rozwój wodobrzusza.

Zwykła gorączka, utrata wagi, wymioty, ślinienie się, biegunka czy nerwowe zachowanie to także powody do niepokoju. Negatywne konsekwencje mogą dotyczyć także innych narządów, na przykład nerek.

• Dirofilaria repens:

umiejscawiają się pod skórą i między mięśniami czego konsekwencją są powstające okrągłe guzy, które następnie mogą przekształcić się w ropnie. Występują najczęściej na klatce piersiowej, brzuchu, kończynach i na szyi. Osiąga od 5 do 17 cm. W tym przypadku pasożyta również roznoszą komary i to ich ukąszenie jest początkiem choroby u zwierząt i ludzi.

Tym, co powinno wzbudzić naszą uwagę poza guzkami, będzie drapanie się kota. Zachorowaniu może towarzyszyć zapalenie skóry i związany z nim świąd. To może z kolei prowadzić do wyłysienia niektórych partii skóry. Wszelkie krosty, grudki i cieknące ranki również powinny być powodem do natychmiastowej konsultacji weterynaryjnej.

Jak leczyć dirofilariozę u kota?

Najważniejsza jest dobra diagnoza. Wiele objawów jest niestety mylących – mogą się zdarzać także przy innych schorzeniach. Lekarz powinien wykonać wiele specjalistycznych badań, które wskażą z całą pewnością na dirofilariozę.

Leczenie postaci sercowo-płucnej

W leczeniu robaczycy serca u kota najważniejsze będzie przede wszystkim wyeliminowanie wszystkich dorosłych postaci pasożyta. Następnym krokiem będzie zabicie krążących we krwi mikrofilarii. Użyte do tego środki mogą być niestety toksyczne dla zaatakowanego zwierzęcia i nieść ryzyko poważnych efektów ubocznych.

W przypadku postaci sercowo-płucnej ważne jest powstrzymanie szkód spowodowanych przez pasożyta. W niektórych przypadkach potrzebny będzie zabieg chirurgiczny, polegający na jak najszybszym usunięciu dirofilarii z serca.

Leczenie postaci podskórnej

Leczenie dirofilariozy skórnej u kota możemy podzielić na farmakologiczne i chirurgiczne. W każdym przypadku należy zdecydować się na operację, ponieważ pasożyty się rozprzestrzeniają i mogą przenosić się także na ludzi. Do pozbycia się pasożytów w sposób farmakologiczny będą służyć podobne leki jak w przypadku dirofilariozy sercowej. Wiąże się to niestety z podobnym ryzykiem.

Czy dirofilariozy można uniknąć?

W profilaktyce pasożytniczej bardzo ważna jest świadomość zagrożenia. Choć dirofilarioza występuje u nas rzadko, to odnotowuje się jej przypadki. Jeśli podróżujesz wraz z kotem, tym bardziej powinieneś mieć się na baczności i chronić go przed ukąszeniami komarów, a także przed atakiem innych pasożytów. Jak to zrobić?

Na rynku istnieje duży wybór środków przeciwpasożytniczych. Pamiętaj jednak, aby prawidłowo je dobrać dla swojego mruczka. Nigdy nie stosuj u swojego kota preparatów przeznaczonych dla psa! Możesz również zabezpieczyć pupila przed wyjazdem specjalnymi lekami, ale tylko i wyłącznie w porozumieniu ze specjalistą.

W domu możesz zamontować w swoich oknach moskitiery. Z ulgą odetchniesz zarówno ty, jak i twój pupil. Profilaktyczne badania krwi także są wskazane. W przypadku kotów trudno zauważyć symptomy wielu chorób. Częste badania z pewnością pomogą wykryć ewentualne nieprawidłowości i w porę na nie zareagować, zwiększając tym samym szanse naszego mruczka na odzyskanie zdrowia.

Konsekwencje dirofilariozy mogą być bardzo poważne i w żadnym wypadku nie wolno bagatelizować zagrożenia. Jeśli właśnie wróciłeś z zagranicznej wycieczki wraz ze swoim pupilem albo zauważyłeś niepokojące objawy w jego stanie zdrowia (np. wspomniane zmiany skórne) jak najszybciej przeprowadź badania weterynaryjne. Wiele objawów przypomina inne schorzenia, dlatego dokładnie obserwuj swojego kota i przekaż wszystkie informacje lekarzowi, aby ułatwić mu diagnozę.